Ný Francostjórn ?

 

Hinar ofbeldisfullu aðfarir spænskra stjórnvalda gegn sjálfstæðishreyfingu Katalóníubúa minna ekki á neitt frekar en spænsk stjórnvöld í tíð Francos !

 

Katalóníumenn eru sérstök þjóð, með sérstaka menningar-arfleifð, tala sitt eigið tungumál og vilja vera frjálsir að sínu. Hversvegna skyldu þeir ekki mega það ?

 

Ríki Vestur-Evrópu mikla sig gjarnan af lýðræðishefð sinni, en lýðræðishugsun flestra stjórnvalda þar er mjög þröngsýn og hagsmunir þvælast hvarvetna fyrir.

 

Oftast er niðurstaða stjórnkerfislegra deilumála varðandi sjálfstjórnarmál eða sjálfstæði í allt öðrum farvegi en eðlilegt réttlæti ætti að bjóða upp á. Lýðræðið er talið gott meðan það þjónar ríkjandi valdi en vont þegar það þjónar hagsmunum almennings !

 

Pólitísk stefna Vesturlanda undanfarin ár hefur verið að parta sem mest niður ríki Austur Evrópu og koma þeim í vel viðráðanlegar einingar. Júgóslavía var kurluð niður með allskonar baktjaldaaðgerðum og moldvörpu-starfsemi og þegar Serbía þótti samt of stór og óviðráðanleg var farið í stríð og aldagamalt serbneskt land afhent annarri þjóð með atfylgi ESB og Nató. Sú saga er ljót og verður vonandi afhjúpuð þó síðar verði !

 

Tékkóslóvakía hætti að vera til og var gerð að tveimur ríkjum og ef til vill eigum við eftir að sjá Vestur og Austur Úkraínu sem sérríki. Það eru alltaf einhverjir sem setja eldsmat undir suðupottinn og tilgangurinn er alltaf sá að geta arðrænt aðra við nýjar og betri aðstæður !

 

En í Vestur Evrópu má hinsvegar ekki splitta upp gamalgróinni valdastöðu einstakra ríkja. ESB vill það ekki, Nató vill það ekki. Svo ef fólkið vill það samt, verður að sveigja það til hlýðni við valdið með góðu eða illu og það er það sem við sjáum vera að gerast í Katalóníu í dag !

 

Hin afturhaldssama ríkisstjórn Spánar vill greinilega halda Katalóníu sem sinni nýlendu og geta arðrænt þar áfram eins og hingað til. Þar er um einn iðnvæddasta og afurðabesta hluta ríkisins að ræða og topparnir í Madrid geta ekki hugsað sér að sleppa svo feitum bita !

 

Lýðræði skiptir engu í því sambandi. En áframhaldandi yfirgangur er með öllu óásættanleg niðurstaða fyrir sjálfstæðis-sinnaða Katalóníumenn sem vilja langþreyttir fá sitt frelsi og þó fyrr hefði verið !

 

Í raun og veru hafa bönd Katalóníu lengi verið sterkari við Suður-Frakkland en Spán. Katalónska er til dæmis töluð handan landamæranna í héraðinu Roussillon. Í dag munu líklega alls um 10 milljónir manna tala katalónsku, þar af sennilega um 6 milljónir í Katalóníu. Sjálfstæðisbarátta Katalóníumanna á sér langa sögu og hófst sannarlega ekki á 21. öldinni. Katalónska þjóðin hefur lengi haft alla burði til að vera sjálfstæð, ef hún fær í nafni réttlætisins að vera frjáls að sínu !

 

Árið 1931 var lýst yfir lýðveldi í Katalóníu og ákveðnir áfangar að sjálfsstjórn fengust þá í gegn, en eftir borgarastyrjöldina gengu fasistar hart fram í því að taka allt til baka í þeim efnum og herða þar kúgun og einræðistök. Andstaðan við Franco og fasista var löngum mest í Katalóníu og því er skiljanlegt að Katalóníumönnum þyki nú sem ný Francostjórn sitji að völdum í afturhaldssömum og steingerðum miðstjórnar og miðalda kastala í Madrid !

 

Fátt virðist eiginlega í raun hafa breyst á Spáni frá fjórða áratug síðustu aldar. Þá tryggðu óþokkarnir Hitler og Mussolini sigur spænskra fasista í borgarastyrjöldinni með mikilli hernaðarhjálp og komu öllu lýðræði á Spáni fyrir kattarnef. Franco var skilgetið afkvæmi þeirra á valdastóli þar. Bresk og frönsk stjórnvöld léku tveimur skjöldum í umræddum hildarleik og íhaldsöflin þar vildu í raun spænsku lýðveldisstjórnina feiga !

 

Nú virðast ESB og Nató helst ætla að sinna þeim hlutverkum sem áðurnefndir óþokkar höfðu í fyrri tíð, – að koma í veg fyrir lýðræði og þar með sjálfræði þjóðar, með því að þjóna undir hægri stjórnina í Madrid. Það er sagt að margt sé líkt með skyldum !

Franco virðist genginn aftur – engu betri en áður !