Tékkað á Tékkum - trúarlega séð - með meiru !

Tékkar hafa löngum verið merk þjóð og hafa sýnt það í mörgu. Þeir hafa hinsvegar lengst af í aldanna rás orðið að lúta erlendum valdhöfum sem hafa reynst þeim margir hverjir bölvaðir kúgarar. Það er frægt í sögunni hvernig þeir tóku upp málstað Jóhanns Húss, eftir að hann hafði verið svikinn af keisara og páfa og brenndur á báli 1415. Hússítastríðin fylgdu á eftir og Tékkar stóðu fast á trú sinni og unnu marga fræga sigra. En loks varð óeining meðal þeirra til þess að þeir glötuðu áunnu sjálfstæði sínu og mörg hörmungin fylgdi í kjölfarið um langt skeið.

En árið 1918 var sjálfstæðisbarátta þeirra loks borin fram til sigurs og Tékkar og Slóvakar mynduðu nýtt sjálfstætt ríki í hjarta Evrópu. Bretar og Frakkar ábyrgðust sjálfstæði hins nýja ríkis og fögnuðurinn var mikill. Hæfur og góður maður, Thomas Garrigue Masaryk var valinn forseti og uppbygging hins nýja ríkis var svo í fullum gangi næstu árin.

En svo kom að þeirri stund að Bretar og Frakkar töldu sig hafa ábyrgst of mikið og vildu sem oft áður vita sem minnst af sínum fyrri orðum og gerðum.  Og sjálfstæði Tékkóslóvakíu var svo í framhaldinu fórnað á altari Nazista-Þýskalands í Munchen sem alræmt er. Eftir það kom breski forsætisráðherrann heim, lyfti pípuhattinum og sagði við fólkið sem fagnaði honum : „ Sjá , ég færi yður frið um vora daga !"

Þetta urðu að einum örgustu öfugmælum gervallrar mannkynssögunnar á næstu misserum og síðan hefur Neville Chamberlain verið einn af þeim forustumönnum Breta sem sjaldnast er minnst á og er það skiljanlegt.

En Tékkóslóvakía varð að nýju sjálfstætt ríki í lok heimsstyrjaldarinnar síðari en ekki stóð það lengi. Stalín herti tökin á Austur Evrópu og landið lenti handan járntjaldsins og varð að hlýða sovéska valdinu. Svo kom Vorið í Prag 1968, en innrás Sovétmanna batt enda á það og áfram var frelsi landsins í frystingu eða þar til Austurblokkin féll og hvert ríki hennar fór sinn veg.

Tékkar og Slóvakar áttu ekki mikla samleið úr því og nú í dag er bæði til Tékkland og Slóvakía, tvö ríki mynduð úr fyrrum Tékkóslóvakíu. En þó Tékkar hafi öðlast sjálfstæði að nýju er ýmislegt frá fyrri tíð sem virðist sitja eftir hjá þeim.

Þessi fyrrum trúheita þjóð sem fylgdi svo vel kenningum Jóhanns Húss um skilning á Guðs Orði, virðist núorðið skeyta ákaflega lítið um sína kristnu arfleifð. Skyldu það geta verið innrætt viðhorf sem Tékkar hafa þegið frá tímum kommúnískrar stjórnar í landinu eða er það guðleysisandinn sem stöðugt vex í álfunni ?

Nú í dag eru Tékkar nefnilega taldir ein trúlausasta þjóð veraldar. Árið 1991 sögðust 39% Tékka vera rómversk-kaþólskir, mótmælendur voru 3,9%, en í samsvarandi tölum frá 2011 segjast 10,3% Tékka vera rómversk-kaþólskir og 0,8% mótmælendur. Afturförin hefur verið svona hröð í þessum málum. Aðeins 0,4% Tékka eru enn skráðir sem Hússítar. 34,2% Tékka sögðust árið 2011 vera trúlausir og 45,2% svöruðu engu til um trú sína !

Nokkur þúsund múslíma eru í landinu en Búddistar þó öllu fleiri, einkum vegna mikils innflutnings Víetnama til landsins á sínum tíma. Nokkur Búddha-musteri hafa þegar verið byggð, bæði í Tékklandi og Slóvakíu. Við dvínandi kristin áhrif sækja þessi aðkomandi öfl á !

Árið 2010 sögðust 16% Tékka trúa að Guð væri til og er það lægsta tala sem þekkist innan landa Evrópusambandsins, 44% sögðust trúa að einhver lífskraftur andlegs eðlis væri til, en 37% sögðust hvorki trúa á Guð eða nokkuð annað !

Svona er nú komið fyrir þjóð píslarvottsins Jóhanns Húss ! Svo virðist sem trúleysisboðskapur kommúnista og Mammonsáróður síðustu ára hafi skotið þar svo djúpum rótum að þjóðarsálin sé þar öll undirlögð. Það er hryggilegt til að vita !

Afkristnun Evrópu er orðið meiriháttar vandamál. Trúarlegur, sögulegur og menningarlegur bakgrunnur álfunnar tengist fyrst og fremst kristindómnum. Ef þau gildi sem við höfum fylgt um aldir verða afnumin eða einskisvirt, tekur eitthvað annað við og hvað verður það ? Á þá að umskrifa alla söguna samkvæmt nýjum forskriftum og eiga þjóðir Evrópu þá að glata öllum tengingum við það sem var líf þeirra og starf og finna sig hér eftir í trúarlegu, sögulegu og menningarlegu tómarúmi ?

Það er löngu tímabært að snúa haldlítilli vörn í heilsteypta sókn í þessum efnum og skilja að það sem við eigum og höfum átt er ekki sjálfgefið, - það verður að berjast fyrir því ! Það gildir því stöðugt að fólk haldi vöku sinni um daga og ekki síður um myrkar nætur þegar hálfmáninn veður í skýjum og öll önnur teikn eru á lofti um að hætta sé á ferðum !