Límbandsrúllu-réttlætið !

Við  Íslendingar erum sannarlega orðnir ýmsu vanir hin seinni ár varðandi ætlaða sambúð okkar við réttlætið. Eftir að trú landsmanna á dómskerfið fór að bíða hvern hnekkinn af öðrum eftir 1990, virtist ekki aftur snúið til sæmilegs umhverfis laga og réttar. Þann 17. júní 1991 gerði nýr forsætisráðherra landsins það að umræðuefni í hátíðarræðu sinni, að svokallað „kaffipakkaréttlæti" væri ekki réttlæti sem nokkur þjóð gæti verið ánægð með eða stolt af.

Viðkomandi maður réði mestu í stjórnmálum landsins næstu 18 árin eða svo og þrátt fyrir yfirlýsta andúð sína á „kaffipakkaréttlætinu" verður ekki séð á neinu að réttlætismál íslensks samfélags hafi batnað á hans langa valdatíma. Þvert á móti hefur virðing manna fyrir íslensku dómskerfi stórlega minnkað á þessum tíma og enn er það að glata tiltrú og virðist í öllu stefna niður á við.

Ég - til dæmis - hef enga trú á því lengur að dómskerfið í þessu landi sé með nokkra þjónustu við réttlætið í gangi sem hægt sé að virða eða taka mark á. Kerfisþjónusta við sérhagsmuni og annarleg sjónarmið virðist miklu frekar ráða för. Upptaka kvótahryllingsins í sjávarútvegi og á öðrum sviðum, þar sem fram hefur komið svívirðilegur mismununarvilji stjórnvalda varðandi svo til öll meginmál sem snerta almannaheill, hefur grafið svo undan réttarríkinu að það er farin að verða mikil spurning hvort Ísland geti í raun talist réttarríki í dag.

Óþrifnaðurinn í kringum kvótakerfið hefur skekkt svo sýn margra á réttlætið að fjöldi manns hefur sjáanlega farið þar út af sporinu. Stöðugar hyglingar kerfisins gagnvart sömu alikálfunum í umræddu kerfi hefur gert það að verkum að þeir hinir sömu hafa þá einu sýn á réttlætið í dag, að það eigi bara að vera eitthvað sem þjóni þeirra hagsmunum. Og margir trúa því núorðið að mönnum sé beinlínis komið fyrir á hinum ýmsu dómsstigum í kerfinu til að tryggja að hagsmunir hinna útvöldu fái alltaf fullan framgang !

Og nú hefur nýlegt mál fært okkur fyllstu sönnur á það, að það „kaffipakkaréttlæti" sem gagnrýnt var í þjóðhátíðardagsræðu eins mesta valdamanns Íslandssögunnar fyrir 23 árum, er enn við lýði og í fullu gengi, en nú mætti sem best kalla það „límbandsrúlluréttlæti". Kjarnaatriðið í þessu svokallaða réttlæti í íslenska kerfinu virðist vera, að það eigi að sleppa stórum brotaaðilum við dóma og refsingar, en beita fullri hörku þegar litlir eigi í hlut. Það er merkilegt að umræddur forsætisráðherra skyldi byrja sinn langa einvaldsferil á því að gagnrýna það í 17. júní ræðu 1991 sem hann kallaði „kaffipakkaréttlæti", þar sem ekki verður annað séð en að það „réttlæti" hafi á hans langa valdaferli haft blússandi framgang í öllum málum og staðið raunverulegu réttlæti fyrir þrifum ! Eða hver er munurinn á „kaffipakkaréttlætinu" 1991 og „límbandsrúlluréttlætinu" 2014 ?

Við Íslendingar höfum misst niður um okkur brækurnar í ótrúlega mörgum málum síðustu 25 árin eða svo. Þegar upp koma mistakamál í kerfinu, nánast sama hvar er, fer kerfisliðið allt í vörn, hamlar framvísun gagna og þvælist fyrir á allan hátt, að því er virðist til þess eins að koma í veg fyrir að eðlilegt réttlæti fái framgang.

Mér verður til dæmis hugsað til baráttu Ástríðar Pálsdóttur, ekkju Páls Hersteinssonar, fyrir því að fá fram viðhlítandi skýringar á þeim undarlegu spítala-vinnubrögðum sem viðhöfð voru í sjúkdómstilfelli manns hennar, og virðast einna helst hafa verið bein uppskrift fyrir því að hann fengi ekki bata. Það virtist ekki mikill vilji fyrir hendi í kerfinu til að rannsaka það mál með þá hugsun í fyrirrúmi að tryggja sem best að slíkir hlutir kæmu ekki fyrir aftur. Þöggunarmúrar voru hinsvegar skjótlega reistir upp, og það á ólíklegustu stöðum, og það í blessuðu heilbrigðiskerfinu sem sagt er að eigi að þjóna okkur öllum !

Það segir lítið þó valdsmenn telji sig hafa séð öfuga mynd af réttlætinu og tali um það í ræðum á tyllidögum, ef þeir gera svo ekki neitt í málunum. Lýðskrum var til fyrir daga Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar í pólitík, þó sumir haldi annað. Veruleikinn virðist klárlega votta það, að íslenskir stjórnmálamenn séu í sannleika sagt lélegur hópur sem starfi illa fyrir land og þjóð. Kerfi sem lýtur stjórn slíkra manna ár eftir ár hlýtur að markast af þeim meinsemdum sem slíkri stjórnun fylgir og er ekki annað hægt að segja en verkin sýni þar merkin.

„Límbandsrúlluréttlætið" er skammarblettur á dómskerfinu og stjórnkerfi Íslands í heild og enginn ærlegur maður getur borið virðingu fyrir yfirvöldum sem standa þannig að málum, að þau níðast á smábrotafólki en bugta sig og beygja fyrir stórglæframönnum ! Slík yfirvöld mega fara norður og niður fyrir mér !

Það er líklega margt til í vísunni sem Enginn Allrason orti nýlega um þetta öfugsnúna réttlætismat :

Kerfisbúllu klækjalið

klúðurs dúllar málin við.

Límbandsrúllu-réttlætið

reiknar núll á allan frið !