Leita í fréttum mbl.is

Plebejar Bandaríkjanna !

Löng er hún orđin baráttusaga svertingja fyrir sjálfsögđum og eđlilegum mannréttindum í Bandaríkjum Norđur Ameríku. Ţar sannast enn í dag ađ frelsi í orđi er ekki frelsi á borđi. Ţađ er margt í ţessum efnum ţannig á vegi statt í meintu höfuđríki frelsisins ađ marga myndi setja hljóđa ef ţeir vissu hina raunverulegu stöđu.

Víđa í suđurríkjunum virđast enn í valdastöđum menn sem gćtu hugarfarslega veriđ fćddir um 1840, og ţarf kannski ekki endilega suđurríkin til. Hvítir rasistar og fasistar eru margir í Bandaríkjunum og ţeir eru líkast til stađráđnir í ţví ađ í ţessu Rómaveldi nútímans skulu ţeir vera hinir ráđandi patrísear, nú og framvegis. Í augum slíkra rudda verđa svartir menn víst seint taldir til manna !

En mannréttindi eru réttindi allra manna óháđ litarhćtti, og varla er hćgt ađ segja ađ mađurinn sé kominn mjög langt á ţroskavegi sínum međan hann ţverskallast viđ ađ virđa svo augljós sannindi. Og ţađ er mikil ţörf á ţví ađ taka eftir ţví hvernig orđ og gerđir fara saman, jafnt hjá valdstjórn og einstaklingum varđandi ţessi mál sem og önnur, ţví orđ sem engar gerđir fylgja eru oftast lítilvćg og meining ţeirra innantóm ţegar vel er ađ gáđ.

Á sama tíma og talađ er opinberlega mjög fjálglega um Martin Luther King jr., Rose Parks, Jesse Owens, Joe Louis og fleiri ţekkta svarta einstaklinga, og hvađ allt ţetta fólk hafi stađiđ sig vel viđ ađ brjóta niđur apartheid-múra bandarísks ţjóđfélags hér fyrr á árum, er margt sem segir okkur ađ víđa virđist ţađ ennţá eiga nokkuđ langt í land í Júessei ađ viđurkenna mannréttindi svartra til jafns viđ hvíta !

Og athyglisvert er ađ helst virđist svörtu fólki vera hampađ og ţađ nafngreint ţegar ţađ er látiđ. Ţađ leiđir hugann ađ gömlu slagorđi ţarna vestra í frelsinu, „ enginn indíáni er góđur fyrr en hann er dauđur !“ Oft eru ţessi ummćli rakin til Philip Sheridans hershöfđingja, en oft reynt ađ milda ţau og umorđa. Enginn veit náttúrulega lengur hvađ Sheridan hefur í raun og veru sagt í ţessu tilfelli,en menn eins og hann og Custer og fleiri slíkir voru alkunnir indíánadráparar og ţví finnst mér hreint ekki ólíklegt ađ viđkomandi mađur hafi sagt ţetta svona og meint ţađ fullum fetum.Í mínum augum hafa menn eins og hann og Custer aldrei veriđ sérlega virđingarverđir sem slíkir.

Sú meining sem í umrćddum orđum felst rímar ţví ađ minni hyggju alveg forsvaranlega viđ feril Sheridans hershöfđingja. Allir sem eitthvađ hafa kynnt sér söguleg sannindi vita hvernig Bandaríkjamenn fóru međ indíána hér áđur fyrr og Sandlćkur og Undađ Hné segja enn sína sögu. Og kannski er ţađ nálćgt hugsun margra enn í dag ţarna fyrir vestan ađ á líkan hátt og var međ indíána sé dauđur svertingi öllu betri en lifandi svertingi ?

Og stundum spyrja sumir af einfaldleik hjartans, af hverju eru svona margir svertingjar í Bandaríkjunum, hvađan komu ţeir  ? Jú, ţeir eru flestir afkomendur ánauđugs fólks sem var flutt inn í bandaríska frelsiđ til ađ vinna ţar sem ţrćlar ! Ţessu fólk var rćnt í átthögum sínum, oftast í Vestur Afríku og flutt nauđugt yfir hafiđ til ađ ţrćla fyrir hvíta fólkiđ sem hafđi brotist til frelsis frá sínum bresku kúgurum nokkru fyrr. Svertingjarnir voru fluttir inn af nákvćmlega sömu ţjóđfélagsöflum og nú í dag vildu frekast óska ţeim öllum aftur til Afríku.

Ţađ var allt í lagi međan hćgt var ađ ţrćlka ţá á fyrri tíma vísu, en nú eru plebejarnir orđnir svo margir ađ ţeim verđur ekki haldiđ niđri á sama hátt og áđur og patrísear rasisma og fasisma í Bandaríkjunum sjá nú hvernig ţeirra eigin stefna hefur fćrt ţeim heim veruleika sem ţeir eiga óskaplega erfitt međ ađ horfast í augu viđ.

En réttlćti sögunnar skal fá og mun fá sinn framgang ţó hćgt miđi enn um stundir. Svertingjar eiga sinn fulla rétt sem bandarískir borgarar og hann verđur ţeirra um síđir. Hvíta hćgrimafían mun tapa ţar ađ lokum og fá í ţeim ósigri sínum fullt endurgjald fyrir grćđgi sína fyrr á árum og alla ţá ómennsku ţrćlahaldskúgun sem ţá viđgekkst og er og verđur ćvarandi skammarblettur á bandarísku stjórnarfari.

Til ţess eru vítin ađ varast og apartheid stjórnarfar – hvort sem er í Suđur Afríku eđa Bandaríkjunum – eđa annarsstađar á ţessari jörđ, má ekki og á ekki ađ líđast. Húđlitur mannsins skiptir engu, blóđiđ er rautt og felur í sér sama lífiđ í öllum mönnum hvar sem er í heiminum og ţađ líf ber ađ vernda og virđa, jafnt ćsku sem elli. Međ ţeim hćtti einum öxlum viđ ţá ábyrgđ ađ vera manneskjur !

 

 


« Síđasta fćrsla | Nćsta fćrsla »

Höfundur

Rúnar Kristjánsson
Höfundur er húsasmiður og býr á Skagaströnd.

Eldri fćrslur

Apríl 2024
S M Ţ M F F L
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30        

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (25.4.): 10
  • Sl. sólarhring: 362
  • Sl. viku: 1260
  • Frá upphafi: 316650

Annađ

  • Innlit í dag: 9
  • Innlit sl. viku: 988
  • Gestir í dag: 9
  • IP-tölur í dag: 9

Uppfćrt á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband