Leita í fréttum mbl.is

Burt međ Kristján IX

 

Ţađ er alkunna ađ sögulegar stađreyndir verđa oft ađ lúta lágt ţegar gođsagnir fara á flug. Ţađ er eins og sagt er í kvikmyndinni  The Man Who Shot Liberty Valance , "Ţegar gođsögnin gengur í bága viđ stađreyndir,  seturđu gođsögnina á blađ."

Viđ Íslendingar eigum ýmsar slíkar gođsagnir sem ganga ţvert á stađreyndir.

Ţađ vita til dćmis flestir ađ Ingólfur Arnarson var ekki fyrsti landnámsmađur Íslands og sennilegast er ađ Írar hafi veriđ hér mun fjölmennari fyrir en almennt er viđurkennt. Ţeir munu hinsvegar hafa veriđ drepnir, hraktir burt eđa kúgađir til ţrćlsstöđu. Kolskeggur Ýrberason hefđi getađ frćtt okkur um margt ef hann hefđi skiliđ einhver rit eftir sig sem hefđu veriđ varđveitt.

Náttfari mun ekki hafa ţótt nógu mikil persóna til ađ fá nafniđ fyrsti landnámsmađurinn, enda mun hann hafa veriđ hrakinn burt af landnámi sínu af manni sem var miklu aflameiri en hann. Ţannig mátti fyrsti Íslendingurinn ekki láta fara međ sig !

Snorra Sturlusyni hafa löngum veriđ eignuđ ritverk sem engin fullkomin sönnun liggur fyrir ađ hann hafi ritađ. Styrmir fróđi gćti ţessvegna hafa veriđ höfundur ţeirra sumra. En menn hafa óspart tileinkađ Snorra verkin og sú gođsögn stendur.

Ţađ hefur veriđ fjallađ um Jón Arason Hólabiskup í ótal tilfellum sem einhverskonar frelsishetju Íslands. Vísir menn hafa étiđ ţađ hver upp eftir öđrum ađ hann hafi barist fyrir íslenskum ţjóđarmálstađ gagnvart hinu hatađa danska konungsvaldi. En ţađ er hrein gođsögn.

Jón Arason var kaţólskur biskup á Hólum, hann átti sér eitt yfirvald fyrst og fremst, páfann í Róm. Međan danski konungurinn var kaţólskur var Jón Arason dyggur konungsţjónn. Hann var ekki síđur harđdrćgur fyrir hönd kirkjunnar en Ögmundur Pálsson var í Skálholti. En svo ákvađ Kristján III Danakonungur ađ ganga lúterskunni á hönd, enda langađi kauđa ađ koma höndum yfir hin miklu auđćvi kirkjunnar, gera klaustur upptćk í Danaveldi o.s.frv.

Ţá rann Jóni Arasyni blóđiđ til skyldunnar, hann reis upp gegn konungsvaldinu í nafni páfavaldsins í Róm, ekki í nafni íslensku ţjóđarinnar. Uppreisn hans var heimskuleg og vonlaus frá upphafi eins og sr. Sigurđur sonur hans sá fyrir og jafnvel Ari sonur hans líka. En Ari kaus ađ fylgja föđur sínum í dauđann eins og Skarphéđinn forđum Njáli og hefđu ţeir báđir betur gert annađ.

Eftir ţví sem kúgun kaţólsku kirkjunnar fjarlćgđist hugsun manna og kúgun konungsvaldsins óx, fóru menn ađ dýrka Jón Arason fyrir ţessa uppreisn gegn kónginum. Menn kusu ađ gleyma ţví ađ hann tók afstöđu gegn kónginum vegna páfans og kaţólsku kirkjunnar. Hann var ţannig gerđur ađ frelsishetju á fölskum forsendum. Í raun og veru skildi lítiđ á milli Ögmundar Pálssonar og Jóns Arasonar, enda sáu ţessir keppinautar viđ vaxandi ásókn konungsvaldsins, ađ ţeir voru ađ verja sameiginlega hagsmuni. Jón Arason mun ţó hafa haft ţađ fram yfir Ögmund, ađ geta veriđ leiftrandi húmoristi ţegar ţannig stóđ á.

Gođsögnin um Jón Arason mun lifa áfram ţó stađreyndir sögunnar mótmćli henni.

Og svo er ţađ Kristján IX, einn mesti erki-afturhaldskóngur sem Danmörk hefur burđast međ í sinni sögu. Íslendingar margir hverjir héldu ekki vatni 1874 yfir hrifningunni á kóngsa og ţjóđskáldiđ orti " Međ frelsisskrá í föđurhendi, ţig fyrstan konung Guđ oss sendi " ! Ţvílíkur samsetningur !

Kristján IX kom áreiđanlega ekki međ stjórnarskrá og löggjafarvald til okkar af fúsum vilja og ţađan af síđur var hann einhver sending til okkar frá Skaparanum. Hann hefđi vafalaust veriđ manna ánćgđastur ef hann hefđi séđ einhvern Estrupinn halda lýđnum niđri hérlendis. Ţađ er ţví argasta skömm ađ hafa styttu af ţessum aristókrata fyrir framan stjórnarráđshúsiđ í Reykjavík. Aumingja Hannes ađ ţurfa ađ búa viđ ţann falska félagsskap !

Nćr hefđi veriđ ađ hafa ţar styttu af Friđriki VIII sem var miklu geđţekkari mađur og okkur Íslendingum velviljađur, en annars á hvergi ađ hlađa undir kónga og ţessháttar hyski. Nóg er ađ fortíđin skuli vera full af ţví slekti og ţađ ćtti hvergi ađ vera til í dag !

Konungsmerki og kóróna ćtti auđvitađ ekki ađ sjást á alţingishúsinu. Hvađ erum viđ ađ gera međ slíkt á húsi sem á ađ vera frelsismusteri lýđréttinda ţjóđarinnar - eđa eru konungsţrćlar enn ađ störfum ţar ?

Pétur Blöndal alţingismađur sagđi nýlega í Kastljósi varđandi forsetaembćttiđ, ađ í tíđ Ólafs Ragnars hefđi embćttiđ fćrst nćr einhverskonar kóngastigi og ţađ er nokkuđ til í ţví. Pétur sagđi ađ viđ Íslendingar vildum enga kónga og ţađ er líka talsvert til í ţví, en ţađ hafa nú samt margir viljađ vera kóngar hér og međ sína hirđ. Flestir slíkir smákóngar hafa náttúrulega veriđ Bláhandarmenn.

En Pétur Blöndal starfar vćntanlega í alţingishúsinu og situr ţar sem ađrir ţingmenn undir kórónu Kristjáns IX. Ţađ fylgir ţví varla nein blessun !

Ef alţingi Íslands, sem hefur falliđ mjög í áliti hin síđari ár međal landsmanna, verđur einhverntíma aftur fćrt um ađ vera sú brjóstvörn lýđrćđisins, sem ćtlast er til ađ ţađ sé í ţessu landi, ţarf ţađ ađ sitja í húsi sem er laust viđ tákn um blekkingar liđinnar sögu og erlenda áţján.

Alíslenskt merki á ađ sjálfsögđu ađ vera framan á húsinu og vel fćri á ţví ađ táknmynd Fjallkonunnar vćri sett upp á alţingishúsiđ, ef til vill eftir ţeim hugmyndum sem koma fram í teikningum Gröndals.

Burt međ styttuna af Kristjáni níunda af stjórnarráđsblettinum og burt međ kórónu hans af alţingishúsinu. Slík tákn eiga ađeins heima á ruslahaug sögunnar.

Hvađ skildu ţeir áar okkar sem flýđu hingađ forđum undan konungsvaldi segja,  ef ţeir vissu ađ Alţingi Íslendinga bćri yfir sér konungsmerki ?

Ţeir myndu varla telja ađ afkomendur ţeirra vćru frjálsir menn !

 

 

 


« Síđasta fćrsla | Nćsta fćrsla »

Höfundur

Rúnar Kristjánsson
Höfundur er húsasmiður og býr á Skagaströnd.

Eldri fćrslur

Apríl 2024
S M Ţ M F F L
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30        

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (24.4.): 277
  • Sl. sólarhring: 301
  • Sl. viku: 1534
  • Frá upphafi: 316535

Annađ

  • Innlit í dag: 239
  • Innlit sl. viku: 1243
  • Gestir í dag: 228
  • IP-tölur í dag: 224

Uppfćrt á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband