Endurvekja þarf rétt viðmið !

Upp úr 1960 var sú neyslu og nautnahyggja orðin allsráðandi á Vesturlöndum sem síðan fór smátt og smátt að leysa upp í fólki allan siðferðilegan styrk. Fyrri viðmið í þeim efnum voru dæmd þröngsýn og alls óviðunandi fyrir nýja og frjálslynda upplýsingatíð. Allar hömlur áttu að vera til bölvunar og maðurinn átti að fá að dansa óáreittur í kringum hvern þann gullkálf sem hann kaus að dýrka !

Fólk á Vesturlöndum fór að verða svo fínt með sig að það afsagði að vinna hin óþrifalegri verk og verr launuðu sem þurfti að vinna. Og þar sem ekki mátti opinberlega viðgangast þrælahald, það ómannlega fyrirkomulag sem allstaðar hefur stutt sérgæskuna, var farin sú leið að sækja vinnuafl til fátækari landa og lýsa því jafnframt yfir að þar væri aðeins um að ræða farandverkafólk en ekki þræla. En kjör þessa fólks voru í raun oftar en ekki þrælsleg, ekki síst til að byrja með, þó það neyddist til að gangast inn á þau því heima fyrir hafði það úr engu að spila. Allsleysi er fólki löngum harður húsbóndi !

Þannig hófst tyrkneska innspýtingin í vesturþýska hagkerfið og hliðstæðir gjörningar í öðrum löndum Vestur-Evrópu. Ráðandi öfl í þessum löndum höfðu lengi búið við mikla auðlegð og nú fóru fjölmennar millistéttir að sækjast æ meir eftir munaði. Menn töldu sig hafa nokkuð á sig lagt á yngri árum og vildu fá að njóta þess. Og margt fór að breytast við sókn viðhorfa sem sveifluðust æ meir frá skyldum til skemmtana. Fólk hætti að nenna að standa í barneignum, það tók allt of mikinn tíma frá því sem var skemmtilegt að eiga mikið við slíkt og fara svo að hanga árum saman yfir uppeldisfargani. Mannmargar fjölskyldur hættu á skömmum tíma að vera til í Vestur-Evrópu því hugsunin fór að verða sú að nóg væri að eiga svona eitt til tvö börn, í mesta lagi þrjú, svona til að skilja eitthvað eftir sig.

Brátt kom að því að fæðingartalan í þessum löndum fór að verða lægri en dánartalan svo nýja lífið fyllti ekki í skörðin sem urðu þegar gamla lífið kvaddi. Þjóðir Evrópu fóru þannig að verða deyjandi þjóðir. Velmegunin gerði svo miklar nautnakröfur að farið var í sífellt meiri mæli að heimila rýmri löggjöf varðandi fósturdeyðingar, svo menn væru frjálsari að því að hafa það bara gott. Mannlegar skyldur voru skekktar og undnar á ýmsa vegu til að mæta þeirri auknu sérgæsku sem bókstaflega var alin upp í fólki dags daglega. Smám saman var farið að hafna nýju lífi í stórum stíl svo það gerði ekki sínar réttmætu kröfur til þeirra sem kveiktu það. Ábyrgðinni í þeim málum var svo vísað út og suður á allan hátt og eðlileg siðferðileg viðmið flokkuð undir fordóma.

Og svo kom auðvitað að því í þessum vestrænu þjóðfélögum sem afsögðu stöðugt líf af eigin lífi, að þeir sem höfðu önnur viðmið, þeir sem litu á stórar fjölskyldur sem aflgjafa og styrk, efldust af krafti meðan fylgjendur sérgæskunnar veikluðust. Þannig hefur það alltaf verið. Hvernig fór það að lokum í Róm ? Rómúlus Augustus var orðinn svo veiklaður að þjóðlegum styrk, jafnhliða því sem hinn þýðverski innflytjandi Ódóvakar styrktist, að hann veltist frá völdum. Nú hafa Þjóðverjar veiklast í eigin landi en tyrkneskir innflytjendur styrkjast þar stöðugt. Sama hefur gerst í öðrum löndum Vestur Evrópu, erlendir farandverkamenn hafa smám saman orðið þar fastir íbúar og þeim fjölgað mikið og sífellt stækkandi straumur innflytjenda er að yfirtaka Evrópu. Þjóðmenningarleg sjónarmið hafa verið á undanhaldi og margir tekið þátt í að óvirða þau sem mest og talið það óhrekjandi vitnisburð um eigið víðsýni. Sanntrúaðir fjölmenningarsinnar hafa séð til þess hingað til að nánast allir hafa sofið í værð og fæstir gert sér grein fyrir því að verið væri að ræna þá öllu í ró og næði, landi, ríki, trú og menningu !

Og þeir sem hafa unnið að því mörg undanfarin ár að tortíma í nafni frjálslyndisins lífi af eigin lífi, svo þeir geti verið allt í eigin sjálfi, hafa á sama tíma umfaðmað af miklum ákafa aðkomið líf sem þeir hafa miklu minni skyldur við og hleypt því inn í innstu búr allra sinna nægta. Það á að vera mannréttindaleg afstaða og heimsborgaraleg skylda í hugmyndafræði þeirra sem segja látlaust að öll dýrin í skóginum eigi að vera og séu vinir þó veröldin logi allt um kring í átökum og blóðsúthellingum, þar sem villidýr skógarins komast upp með hvað sem er gagnvart þeim sem vilja fá að lifa í friði.

Og áunnin velmegun þjóða fjarar nú víða út við ágang þeirra og heimtufrekju sem ekkert hafa til hennar lagt. Hverskonar mannkærleikur er það að deyða sitt eigið en dýrka það sem annarra er ? Hverskonar siðvitund er það sem snýr blindu auga að ótvíræðum eigin skyldum og sér þær ekki eða svíkur þær opinskátt, en þykist jafnframt þurfa að rækja sömu skyldur við þá sem óskyldir eru ?

Verður ekki að huga að rótunum ? Verða menn ekki að skilja að vandi fylgir vegsemd hverri ? Þurfa menn ekki að átta sig á því að aukin velmegun kallar á auknar skyldur, kallar á það að menn haldi vöku sinni og fari skynsamlega með sitt vaxtaða pund ? Velferð er ekki eitthvað sem kemur og verður um alla tíð. Það þarf að viðhalda velferð og það verður ekki gert nema menn axli sínar baráttuskyldur. Þjóðir Evrópu sukku í sannkallað sjálfsdýrkunarfen efnishyggjunnar eftir 1960. Þær töldu sig toppinn á tilverunni og glötuðu í blindri sjálfumgleði sinni rótfestu þeirri sem lá í baráttu liðins tíma. Þær misstu sjónar á heilbrigðum viðmiðum og gleymdu því að farsæld framtíðar er byggð í nútíð !

Ef Evrópa á að haldast sem sú menningarheild sem hún hefur verið, verða þjóðir álfunnar að ganga í sig, viðurkenna gerð mistök og læra af þeim. Það er eina leiðin til þess að Evrópa verði að nýju sú náttúrulega heimaálfa þeirra menningargilda sem okkur eiga að vera í blóð borin. Við eigum að stefna að því að endurvekja styrk þeirra gilda og vinda ofan af valdi þeirra sem vilja skapa hér aðra álfu – Evrabíu !

Ég held að fjölmenningarfarsóttin fari að ganga yfir. Ýmislegt bendir til þess að ráðamenn séu farnir að sjá það æ skýrar að það dæmi gengur enganveginn upp. Sú stefna hefur verið vatn á myllu þeirra afla sem hafa verið og eru fjandsamleg sann-evrópskum gildum. Þjóðir Norðurlanda virðast meira að segja að vera að vakna og þá er vissulega mikið sagt !

Við þurfum að huga að því fyrst og fremst sem okkar er og byggja það upp á miklu heilbrigðari hátt en gert hefur verið síðustu hálfu öldina. Efnishyggjan verður að fá sín skilgreindu takmörk og andleg og siðferðileg viðmið þurfa að koma til og gefa okkur vegsýn til framtíðar fyrir okkur og afkomendur okkar !

 

 

Hugleiðing um mannorðsmál og fleira !

Hvað er að hafa óflekkað mannorð ? Getur flekkaður heimur yfir höfuð haft dómgreindarlegt skyn á því hvað það er ? Sú var tíðin að manni var kennt að menn yrðu að bera ábyrgð á gjörðum sínum og ef þeir brytu gegn lögum samfélagsins gætu þeir búist við því að vera sviptir sjálfræði. Ef menn brytu svo alvarlega af sér að þeir yrðu að sitja í fangelsi, áttu þeir að geta afplánað sinn dóm og verið svo frjálsir að því að hefja störf sem samfélagsþegnar á ný. En aldrei held ég að nokkur hafi litið svo á að með því væri fortíðin þurrkuð út !

Svo það sem maður hefur heyrt nú nýlega að menn sem hafa brotið alvarlega af sér og jafnvel svipt aðra lífi, geti endurheimt óflekkað mannorð eftir afplánun hefur maður ekki heyrt áður. Ef lagaskilningur sérfróðra aðila í dag í dóms og sakamálum er sá að afplánun refsingar skili mönnum út úr fangelsi með óflekkað mannorð, sama hvaða glæp menn hafa framið, finnst mér að sumir séu nú bara farnir að leika Almættið sjálft. Allsherjar-aflausn af því tagi er ekki að mínu viti á valdi neins í mannheimum.

Einhverntímann var því haldið fram að einhverjar konur hefðu fyrr á tíð getað keypt meydóm sinn til baka, fengið það skráð að þær væru óflekkaðar af karlsmannsvöldum þó reyndin væri önnur. Menn geta rétt ímyndað sér hvort slíkur gjörningur geti haft eitthvað raungildi þó margt geti orðið ríki og kirkju að tekjustofnum !

Fyrir all nokkrum árum gekk sú saga að skýrsluvélar Ríkisins hefðu reiknað óvart barn í konu sem komin var úr barneign og hafði ekki gert neitt sem hún vissi til að gæti gert hana barnshafandi. En allt í einu fór víst þessi óflekkaða kona að fá barnabætur greiddar. Ekki líkaði henni það og kvartaði út af því, enda mun henni hafa verið annt um mannorð sitt. Kostnaðarvandinn við að laga skekkjuna var sagður svo mikill að menn hefðu helst viljað að blessuð konan héldi barnabótunum og héldi sér jafnframt saman, en það fékkst ekki af hennar hálfu. Það varð að laga þetta þar sem konan vildi ekki með nokkru móti þiggja slíkar mútur á kostnað hreinleika síns.

Það getur sem sagt ýmislegt gerst í gegnum kerfismál og lagaflækjur, en það breytir ekki þeirri staðreynd að afmeyjuð kona er afmeyjuð þó hún fái skírteini frá yfirvöldum upp á það fyrir ærna greiðslu að svo sé ekki. Eins er með aðrar óafturkallanlegar gjörðir að þær verða ekki gerðar að engu.

Morðingi getur því aldrei í mínum huga verið með óflekkað mannorð. Og hver sá maður sem drepur mann og reynir að dylja verknað sinn og varpa með því grun á aðra, er að mínu áliti meira en manndrápari, hann er morðingi. Og útþurrkunar-aflausn fyrir slíkt voðaverk getur hvorki ríki eða kirkja í þessum heimi veitt á eðlilegum siðferðilegum forsendum, enda er það ekki á mannlegu valdi sem fyrr segir. Það er aðeins einn sem getur hreinsað slíkt út að fullu og þá erum við auðvitað að tala um Skaparann sjálfan. Ég held að jafnvel lögfræðingar geti ekki skilgreint sig sem staðgengla hans !

Margir hafa orðið manni að bana í sjálfsvörn og í raun getur það komið fyrir hvaða mann sem er að neyðast til að verja sig og sína með þeim hætti, enda gerir löggjöf vestrænna þjóða yfirleitt ráð fyrir því að slík vörn sé réttlætanleg ef málsatvik sýna það með sanni. En þegar um dráp er að ræða sem verður dulsmál og enginn gengst við verknaðinum, er málið stórum alvarlegra. Það skapast hætta á því að saklaust fólk verði fyrir sakargiftum og lífi þess verði hreinlega rústað. Það þarf ekki að fara úr landi til að finna dæmi um slíkt. Því er manndráp þar sem gjörningsmaðurinn gefur sig ekki fram - og þá erum við náttúrulega að tala um morð, víðtækara afbrot og verra, og þá ekki hvað síst í samfélagslegum skilningi.

Náðunarforsendur eða stytting refsitíma tekur oftast mið af góðri hegðun í fangelsi sem kallað er, og því eru mýmörg dæmi um að menn sitja ekki inni nálægt því allan þann tíma sem dómur hljóðaði upp á. Og þó að menn hagi sér vel í fangelsi til að sleppa fyrr út segir það í sjálfu sér ekki mikið um iðrun og afturhvarf. Svo er það alltaf talsvert álitamál hvort maður sem gerst hefur sekur um svo alvarlegan glæp sem morð, hafi í raun og veru iðrast þess sem hann gerði. Hann getur sagst gera það en hver veit  hvað gerist í hugarheimi annars manns ?

Stundum virðist samúð manna hérlendis ótrúlega mikil með brotamönnum, jafnvel morðingjum, og hinn dauði er bara dauður og ekki meira um það að segja. Ég spyr, er ekki hægt að hafa samúð með látnum manni sem hefur verið sviptur lífinu ? Á sínum tíma sagði þáverandi dómsmálaráðherra landsins þegar hann var spurður í útvarpi hversvegna ævilangt fangelsi væri eiginlega ekki nema 16 ár hérlendis, að 16 ár væri langur tími ! En þess ber að gæta að maður sem hefur verið drepinn á ekki afturkvæmt eftir 16 ár. Ástvinir hans sjá hann aldrei aftur og fá hann aldrei til baka !

Lög eru samfélagslegur sáttmáli um þær reglur sem ráða eiga í þjóðfélaginu að almannadómi og skapa okkur öllum öryggi og velferð. Þau eiga fyrst og fremst að vera sett með hagsmuni heildarinnar í huga og sem slík ættu þau því yfirleitt að njóta almannafylgis. En stundum eru lög sett til að verja sérhagsmuni, einokun og ýmislegt sem getur gengið þvert á almannahagsmuni. Þá eru ekki rétt mál í gangi og spilling komin í spilið. Stjórnmálalegt atfylgi af röngu tagi knýr á með slíkar lagasetningar og af því er bölvun.

Ég þekki dæmi þar sem lögfróðir menn hafa gefist upp á því að skýra með hliðsjón af heildarhagsmunum hversvegna tiltekin lög séu eins og þau hafa verið útfærð. Þegar svo hefur verið komið, hefur aðeins skilað sér úr þeirra munni hið hrokafulla útslag : „ Þetta eru lög og þið verðið að hlýða þeim !“ En lög sem eru sett með hagsmuni sérútvalinna í huga en ekki almannaheill eru ekki lög heldur ólög og ólögum ber ekki að hlýða. „Með lögum skal land byggja en ólögum eyða“ hafa verið íslensk leiðarorð um langa hríð. Æðstu lögin eru velferð fólksins eins og rómverski mælskumaðurinn Cicero sagði í ræðu fyrir 2000 árum. Spyrja má því af hverju enn séu til menn í þessum yfirlýsta upplýsingarheimi sem enn hafa ekki náð því að svo eigi að vera ?

Skýringin er fyrst og fremst græðgi einstaklinga sem vilja meira og meira og hatast við allan jöfnuð, græðgi manna sem eiga offjár og njóta mikilla valda en vilja samt stöðugt meira af hvorutveggja. Og slíkir menn komast oft býsna langt í því að gera lögin sér auðsveip og láta kerfið vinna í sína einkaþágu.

Þegar menn eru ekki jafnir fyrir lögunum geta sumir sem telja sig kannski eiga kerfislegan stuðning vísan eða einhverja sterka að, farið fram á hluti sem eru í raun ekki forsvaranlegir í samfélagi sem vill láta telja sig siðlegt. Á Íslandi hefur það að mínu mati aukist á seinni árum að gjá hafi myndast milli þess sem löglegt á að heita og þess sem almenningur hefur talið siðferðilega rétt. Af slíku tilfelli hafði hugsjónamaður einn sem vildi leiðrétta ýmsar lagalegur misfellur í kerfinu það sem sín lokaorð í umræðuþætti sem alkunnur varð: „Sem sagt, löglegt en siðlaust !“

Við getum gefið okkur það, að því meira sem það löglega og það siðlega fer saman í hugum fólks, í því betra og manneskjulegra þjóðfélagi lifum við, en þegar andstæða þess vex þá sé þjóðfélagsgerðin að verða þeim mun verri. Lagareglur samfélagssáttmálans þurfa jafnan að vera sem skýrastar ef við ætlum okkur að lifa í þjóðfélagi sem veitir þegnum sínum eðlilegt borgaralegt öryggi. 

Það vantar að minni hyggju talsvert á slíkt hérlendis og sú vöntun virðist hafa færst í aukana á síðari árum frekar en hitt og er það ærið tilefni til að valda mönnum áhyggjum. Það hlýtur nefnilega að vera eitthvað að í kerfinu hjá okkur þegar stöðugt er sagt að unnið sé að auknum jöfnuði og réttlæti en niðurstaðan er jafnan önnur og það jafnvel þveröfug !!!

 

Höldum lýðræðinu virku til velferðar !

Mikið er nú talað í fjölmiðlum og fréttaveitum um það að Ólafur Ragnar Grímsson sé að hætta sem forseti. Margir hugsa sér trúlega til hreyfings og vilja gera sér braut að Bessastöðum, en það er nú svo að ólíklegt er að einhver einn frambjóðandi beri svo af að hann þyki sem útvalinn í embætti forseta.

Einn af ágöllum lýðræðisskipulagsins er sá að ýmsir gefa kost á sér í embætti sem ættu að gera sér grein fyrir því að þeir ættu ekki að gera það, bæði af virðingu fyrir lýðræðinu og vegna ábyrgðar þeirrar sem hver maður á að axla í lýðræðislegu samfélagi. Menn eiga því að leitast við að þekkja sínar takmarkanir. En athyglissýki og persónuleg auglýsingamennska virðist draga margan manninn út í margt sem engin dómgreind mælir með og slíkt felur oft ekkert annað í sér en misnotkun á lýðræði og sóun á almannafé.

Lýðræðislegu fyrirkomulagi framkvæmdar á forsetakosningum hérlendis er hinsvegar mjög ábótavant. Það liggur í hlutarins eðli að til þess að kjósa forseta með trúverðugum hætti verður að hafa tvöfalda umferð. Frambjóðendur geta verið margir og verða það að öllum líkindum. Síðari umferð þarf því að fara fram milli þeirra tveggja sem mesta fylgið fá í þeirri fyrri, til þess að forseti sé ævinlega kjörinn með þeim hætti að hann hafi meirihluta þjóðarinnar að baki sér.

Það er mjög nauðsynlegt fyrir forsetann að vera kosinn með óumdeilanlegri viðurkenningu fólksins í landinu sem öryggisfulltrúi fyrir heildarhagsmuni þjóðarinnar. Hann er það ekki með kannski 16-17% fylgi á bak við sig. Mikil spurning er hversvegna hinu gallaða fyrirkomulagi hefur ekki verið fyrir löngu kippt í lag ? Skyldi raunin kannski vera sú að hinir pólitísku flokkar hafi viljað hafa þetta eins og það er til að það drægi sjálfkrafa úr vægi forsetaembættisins ?

Það hefur verið augljóst mál í forsetatíð Ólafs Ragnars að stjórnmálamenn landsins hafa oft og iðulega haft miklar áhyggjur af því hverju hann gæti tekið upp á. Þeir hafa sýnilega oft verið mjög taugatrekktir í embættistíð hans. Skyndilega hafði forsetinn – sem hafði áður verið kyrfilega keyrður út í horn af stjórnmála-elítunni sem ætlað skrautblóm og þægðarskinn, – farið að hegða sér með allt öðrum og tilþrifameiri hætti en áður hafði tíðkast. Og þó ekkert segði beinlínis að hann mætti það, sagði heldur ekkert að hann mætti það ekki. Ónákvæm skilgreining á valdsviði forsetans bauð því upp á ýmsa möguleika og verulegt svigrúm fyrir slyngan mann sem þekkti til stjórnkerfismála mörgum öðrum betur.

Ólafur Ragnar var auðvitað og er stjórnmálamaður og hann vissi vel frá byrjun hvaða tækifærum óskýrar línur varðandi valdsvið forsetans bjuggu yfir fyrir þann handhafa embættisins sem hefði getu og vilja til að nýta sér það og víst er að Ólafur ætlaði sér aldrei að vera strengjabrúða eins eða neins sem forseti. Hann vissi líka að stjórnmálamenn vildu helst hafa forsetann í einhverjum afmörkuðum sýningarkassa, en hann ætlaði sér svo sannarlega ekki að láta múlbinda sig í slíkum kassa og sýndi það snemma að hann myndi fara eigin leiðir sem forseti Íslands.

Framhaldið þekkja allir og nú er forsetaembættið vissulega annað en það var þegar Ólafur Ragnar tók við því. Hann hefur breytt embættinu og gert það virkara en það var, og ef í því situr þjóðheill maður er flest sem mælir með því að breytingin eigi að vera þjóðinni í hag frekar en hitt.

En allt getur gengið til baka og sérhver ávinningur getur glatast ef ekki er vakað yfir honum. Það sem Ólafur Ragnar hefur hugsanlega gert fyrir þjóðina með því að gera forsetaembættið virkara og að flestu leyti mjög marktækan þátttakanda í því sem er að gerast hverju sinni, kann að verða að engu í höndum eftirmanns sem er lítilla sanda og sæva.

Nú ríður því á að kjörin sé heilsteypt manneskja í embætti forseta sem geti reynst þar trúr öryggisþjónn fyrir velferð þjóðarinnar, en ekki einhver glanspappír eða turtildúfa sem stjórnmálaelítan getur snúið eftir vild. Það hefur sannast svo ekki verður um villst á síðustu árum, að fjöregg okkar verður að vera í höndum fleiri en misviturra stjórnmálamanna ef vel á að fara. Slíkir aðilar binda hugann oftast eingöngu við skammtímalausnir, en hafa sjaldnast haldbæra framtíðarsýn í þjóðlegum skilningi.

Forsetinn má því alls ekki vera leikbrúða í höndum þeirra sem ráða mestu á sviði stjórnmálanna. Hann verður að hafa það sjálfstæða vægi að geta hafið sig upp úr hverju moldviðri sem geisar þar og séð öðrum betur til lausnarleiða fyrir heill lands og þjóðar.

Hver þjóðhollur Íslendingur þarf að fylgjast vel með framvindu mála í þessum efnum og við þurfum að gera okkar besta til að tryggja það að lýðræðisvörn okkar á Bessastöðum verði áfram virk og marktæk  - og vinni í hvívetna í réttum takti við velferð þjóðarinnar á hverjum tíma á komandi árum !

 

 

Tökubörn tíðarandans !

Sumt fólk fæðist bókstaflega með brennandi hugsjónir í brjósti. Það kemur snemma í ljós hjá því að ákveðin eðlisgöfgi er til staðar. Persónuleikinn virðist frá öndverðu helgaður því markmiði að láta gott af sér leiða. Við getum sem betur fer nefnt margar slíkar persónur úr sögunni, fólk eins og til dæmis Florence Nightingale, George Washington Carver og Albert Schweitzer.

En svo er til fólk sem er gætt andstæðum anda, það nálgast alla hluti með því hugarfari að hagnast á þeim prívat og persónulega. Fólk með slíku hugarfari gekk ekki til liðs við kristnina fyrr en hún hafði sigrað með blóði píslarvottanna. Þá kom þetta fólk sem hafði engu til kostað og gerðist fyrirferðarmikið í kirkjunum. Enginn hópur manna hefur spillt ávöxtum kristninnar meir í gegnum aldirnar en þessi sérgæskufulla manntegund !

Eins hefur verið með allar félagslegar hreyfingar sem settar hafa verið á stofn til að bæta mannlífið. Það skiptir engu hvar okkur ber niður í þeim efnum. Við getum nefnt verkalýðshreyfinguna, samvinnuhreyfinguna, ungmennafélagshreyfinguna. Fullt af fólki hefur gengið til liðs við þessar hreyfingar með það eitt í huga að hagnast á því prívat og persónulega. Engin hugsjón hefur komið þar við sögu. Og þessi sérgæsku söfnuður hefur eyðilagt margar hreyfingar og spillt öðrum svo að þær hafa orðið svipur hjá sjón !

Jafnvel frábærar hreyfingar eins og Rauði krossinn virðast hafa fengið sinn skammt af þessari óværu. Nú á dögum er Rauði krossinn kominn með ýmsar áherslur sem ég hygg að hefðu ekki fallið Henri Dunant vel í geð. Upphaflega hugsjónin um líknarhreyfingu sem hefði kristna kærleikshugsjón að leiðarljósi hefur breyst töluvert og nú á dögum spyrja sumir í fullri alvöru, er Rauði krossinn að verða eða orðin pólitísk hreyfing ?

Fulltrúar hreyfingarinnar hafa átt það til að tjá sig þannig í fjölmiðlum að þeir hafa ekki sýnt fyllsta hlutleysi gagnvart deiluaðilum. Slík framganga spillir trausti og gerir það á margan hátt erfiðara fyrir hreyfinguna að sinna yfirlýstum skyldum sínum. Ég tel svo persónulega að Rauði krossinn hefði aldrei átt að blanda sér á nokkurn hátt saman við Rauða hálfmánann. Hreyfingin átti að halda sinni sérstöðu sem kristin líknar og mannúðarhreyfing og fara ekki út í neitt sem ég vil kalla „pólitískar málamiðlanir“ eða „fjárhagslegar hagræðingar“ sem kunna að fela í sér afslátt á þeim gildum sem stefnan var sett eftir í upphafi !

Hugsjón Rauða krossins var svo hágöfug að inntaki, að þar þurfti aðeins að tryggja eftirfylgd sem væri í samræmi við upphafið. Ég tel að þar hafi nokkuð skort á, einkum í seinni tíð. Forustumenn slíkrar hreyfingar mega aldrei verða eins og tökubörn tíðarandans hverju sinni. Þeir verða að leiða hreyfinguna í samræmi við þá hugsjón sem skapaði hana, hvernig svo sem tíðarandinn lætur. En það er oft eins og við lifum á tímum þar sem ekkert sem hreint er fær að vera í friði !

Í hópi þeim sem ég vil kalla tökubörn tíðarandans eru yfirleitt fyrirferðarmestir þeir sem ég tala um hér að framan, þeir sem koma alls staðar fram sem spellvirkjar félagslegra framfara – sérgæðingarnir. Þeir eru um leið það válega spillingarafl tíðarandans sem  gerir hann svo sjálfselskufullan og sjálfhverfan sem raun ber vitni. Og þegar deilt er á slíkt andavald í mönnum sem þar er, svara þeir sem til varnar vilja vera þar, að svona sé bara mannlegt eðli !

En ég hafna því alfarið. Mannlegt eðli er ekki vont í sjálfu sér, en þeir eru margir áhrifavaldarnir hér í heimi sem geta gert það vont. Og gleymum því aldrei, að öflin eru tvö sem höfða til okkar, annað vinnur okkur til falls en hitt okkur til bjargar !

Og höfum það ljóst í hjarta, að sérhver maður hefur það í hendi sinni á lífsleiðinni að vinna sigur á eigingjörnum hneigðum sínum og gerast nýr og betri maður, ef hann notar sinn frjálsgefna vilja til þess. Hvert nýtt ár ætti að helgast slíku markmiði.

Það líður engum vel í sálu sinni sem þjónar sjálfi sínu umfram allt !