Arfleifð Francos !

 

 

 

Óeirðir og mótmæli á Spáni nýverið vegna flóðanna í Valencia, og reiði almennings þar yfir ábyrgðarleysi og sofandahætti ráðamanna sem hefur kostað ófá mannslífin, leiða hugann að því hversvegna Spánn er konungsríki en ekki lýðveldi. Það væri kannski rétt að skoða það mál og átta sig á því hvað það getur verið erfitt að leiða mál í réttan lýðræðislegan farveg, eftir langtíma villuför á fasistaslóðum og óþjóðleg skemmdarverk vondra leiðtoga ?

 

Það er skemmst frá því að segja, að fasistaleiðtoginn Francisco Franco hers-höfðingi komst til valda á Spáni í borgarastyrjöldinni 1936-1939, aðallega fyrir tilverknað Hitlers og Mussolinis og hernaðarstuðning þeirra, og jafnframt fyrir dulbúinn stuðning breskra og franskra stjórnvalda þess tíma. Það ferli á mestan þátt í því að Spánn er konungsríki enn í dag og forsagan að því er bæði skítug og skuggaleg !

 

Lýðveldisstjórnin á Spáni sem var löglega kjörin stjórn annars spænska lýðveldisins, fékk engan frið til starfa fyrir uppreisnargjörnum auðvaldsöflum, heima fyrir og ekki síst erlendis. Einkum urðu svik Breta og Frakka afdrifarík í þeim pólitíska hráskinnaleik. Fasistaríkjunum Þýskalandi og Ítalíu var algerlega gefinn laus taumur til að drýgja stöðu auðvalds og fasisma í Evrópu. Þjóðabandalagið gerði ekki neitt að gagni enda jafnónýtt tæki og SÞ nú á dögum. Stórbankavaldið sem stóð að því ,,hlutleysi“ sem Bretar og Frakkar þóttust sýna, var nákvæmlega það sama sem hafði komið Hitler til valda !

 

Raunverulega áttu þeir Hitler (Der Fuhrer), Mussolini (Il Duce), og Franco (El Caudillo), að verða að voldugu þríeyki í Evrópu og þjóna þar alfarið auðvalds-öflunum. Sem það þríeyki áttu þeir að sjá til þess að hin rísandi rauða hætta truflaði ekki arðránsspil auðvaldsins um alla jörð. Það var hið ætlaða undir-heimaplan. Jafnvel Íslendingar vita hvað það kann að vera áhyggjulítið og þægilegt fyrir ráðamenn, að fela einhverju þríeyki öll völd í hendur á einhverjum stór-blekkjandi forsendum farsótta eða fjár-hagslegra glæpa !

 

En lýðveldisstjórnin spænska þraukaði hinsvegar töluvert lengur en fjendur hennar bjuggust við, því til liðs við hana komu ýmsar sveitir hugsjónaríkra manna víða að. Meira að segja þrír, að mig minnir, frá Íslandi. Það hefur líklega munað um þá. Þessi liðsauki dró meðal annars styrjöldina á langinn og skekkti þar með ætlaða sigurútkomu. Svo þegar átökum linnti loks, þessum grimmilega aðdraganda að seinni heimsstyrjöldinni, var Spánn nánast í rústum og efnahags-lega niðurbrotinn !

 

Franco var því enganveginn fær um að endurgjalda hinum einræðisherrunum hjálpina þó feginn vildi. Hann sendi þó fjölmenna herdeild til liðs við Hitlers-herina þegar þeir hófu innrásina í Sovétríkin, en litlar sögur fara samt af afrekum spænsku fasistanna í Bláu herdeildinni á austurvígstöðvunum !

 

En það voru vissulega þeir Hitler og Mussolini sem komu Franco að langmestu leyti til valda með beinni hernaðaraðstoð og blóðugum hryðjuverkum gegn spænsku þjóðinni og því má aldrei gleyma. Sú glæpasaga hefur aldrei verið gerð upp. Valdaöfl á Vesturlöndum hafa alltaf séð til þess og varið arfleifð Francos. Það var hinsvegar staðreynd, að mikill meirihluti spænsku þjóðarinnar vildi ekkert með þann ofbeldismann hafa !

 

Það má raunar heita alveg furðulegt að fasistavaldhafi sem átti völd sín algerlega Hitler og Mussolini að þakka, skyldi geta setið að völdum óáreittur allar götur til dauðadags 1975. En svörin við því hafa aldrei verið gefin upp og hafa alltaf legið í þagnargildi hjá vestrænum valdhöfum og verða það víst áfram. En Franco átti sína verndara þó Hitler og Mussolini væru horfnir. Það felst margt í vestrænum ,,lýðræðisríkjum" sem þolir ekki ljós. Fasistaóværunni var aldrei útrýmt í Vestur Evrópu 1945, hún átti að fá að vaxa og dafna fyrir seinni tíma !

 

Síðar var líka hið komandi Natóvald verndarhlíf Francos til fleiri ára, þó formleg innganga Spánar í árásar-bandalagið alræmda drægist fram yfir dauða hans. Það varð svo að vera, því það þótti nefnilega dálítið pínlegt að hafa El Caudillo þar við valdaborðið í ljósi óhreinnar fortíðar hans. Skyldi annars einhver finnast með hreina fortíð við það borð ?

 

En Franco var samt af ríkum samkenndar-ástæðum sinna líka, alltaf býsna vel haldinn í vaxandi vinahópi sínum innan Nató, svona á bak við tjöldin, uns hann fór á sinn endanlega dvalarstað í nóvember 1975, þar sem hann hefði í raun helst átt að hafna - að minnsta kosti fjörutíu árum fyrr !

 

Það er svo sem þarflaust að rekja þessa sögu frekar. Fasistaþríeykið varð sem betur fer aldrei að veruleika, og loks urðu ríki þau sem byggðu hin fasistaríkin fjárhagslega upp, að neyðast til að taka þátt í að kveða þau niður. Þau voru alveg hætt að láta að stjórn þeirra sem leiddu þau á legg, enda stjórnlaus sjálf og orðin öllum heimi hættuleg. Þannig fer stundum, að þrautskipulögð framvinda glæfrabragða fer í handaskolum og breytist í andstæðu sína, ekki síst vegna sálarlegra innanmeina þeirra sem þar eiga í hlut !

 

En spænska konungdæmið er klárlega arfleifð Francos. Hefðu Spánverjar tekið upp lýðveldisfyrirkomulag eftir dauða einræðisherrans alræmda, hefði það verið eins og að snúa aftur til stjórnarhátta fyrir borgarastríð, áður en fasisminn spillti öllu stjórnkerfi Spánar og afnam lýðræðið. Það kom náttúrulega ekki til mála og þessvegna var úrelt toppfígúru-kerfi sett upp, andstæða lýðræðislegra stjórnarhátta. Það hugnaðist hinni fasis-tísku valdaelítu öllu betur og konungur var þannig settur á koppinn !

 

Vesturlönd hafa ekkert út á fasisma að setja, svo framarlega sem hann er þeim hlýðinn og undirgefinn. Það sást lengi vel á Spáni og það sést nú í Úkraínu. Vestræn ríki dansa þar í kringum umboðslausan forseta, sem hefur aflagt allar kosningar og allt lýðræði. En það er sýnilega allt í lagi hvað það snertir, meðan viðkomandi valdhafi er Vesturlöndum hlýðinn og fórnar þjóð sinni miskunnarlaust á altari auðvaldsafla í tilgangslausu og óvinnan-legu stríði við Rússa. En eftirmæli þess ömurlega valdhafa munu að öllum líkindum síðar, í ljósi sögulegra staðreynda, verða hliðstæð eftirmælum Francos, og þar er sannarlega leiðum að líkjast !