,,Bölvaðir bankarnir´´ !

Þeir eru hreint ekki svo fáir í þessu landi sem minnast ekki á bankana öðruvísi en að hnýta við breytileg nöfn þeirra einhverju sem í eina tíð hefði verið kallað óprenthæft ! Og það er afskaplega skiljanlegt því þannig hafa bankarnir komið fram undanfarin ár gagnvart fólki og efnahag þess, að það er með ólíkindum.

Trú hins almenna manns á trúverðugleika og viðskiptalega tillitssemi þessara stofnana er því verulega sködduð, enda hefur ágengni á mannlega þáttinn að margra mati, farið þar langt yfir öll mörk og engin ábyrgðarkennd lánardrottna verið viðurkennd eða öxluð. Eftir situr, að það virðist ekkert nema glórulaus, ómanneskjuleg gróðahyggja stjórna þessum stofnunum sem virðast helst orðnar að einhverjum vélrænum auðsöfnunar-skrímslum !

En það ber að taka skýrt fram, að það er auðvitað ekki við almennt starfsfólk að sakast í bönkunum, ekki fremur en í heilbrigðiskerfinu. Það er yfirstjórnin og kerfið sjálft sem er ómanneskjulegt !

Það þarf að koma upp nýju bankakerfi í landinu sem tekur mið af heilbrigðum lífsforsendum, kerfi sem er fólkvænt, kerfi sem hefur uppbyggileg, þjóðleg sjónarmið að leiðarljósi en ekki það að arðræna fólk linnulaust !

Við þurfum að losna við Landsbankann, Arionbankann  og Íslandsbankann,  - þetta eru allt höfuð á sömu ófreskjunni og þríhöfða skrímsli er aldrei geðslegt. Við þekkjum það frá olíufélögunum ! Við þurfum að fá viðskiptabanka sem við getum treyst og starfar á mannfélagsvænum grundvelli !

Og Seðlabankinn með sína paradísarfugla má alveg fara sömu leiðina, eins og hann hefur verið rekinn. - Þannig hefur hann hvort sem er aldrei verið til mikils gagns á þjóðarvísu - fyrst og fremst verið notalegt peningahreiður fyrir  aflóga pólitíkusa og málglaða hagfræðinga, menn sem tala mikið og virðast birta margt án ábyrgðar, eins og alþjóð er kunnugt !

En spyrja má í þessu sambandi, hvar er þá íslenskt þjóðaröryggi til húsa, hver gætir að fjöreggi okkar, efnahagslegu öryggi landsmanna ? Er það forsetaembætti hins ætlaða lýðveldis, er það ríkisstjórn eða þing, stofnanir sem allar fengu falleinkunn vegna efnahagshrunsins ?

Framyfir síðustu aldamót var hér líka svonefnd Þjóðhagsstofnun sem átti að hafa eftirlit með þjóðarefnahag á faglegum grundvelli. En hún var líklega orðin of sjálfstæð og þar af leiðandi þyrnir í augum sumra pólitíkusa. Og einn daginn heyrði þessi stofnun sögunni til !

Það var talin geðþóttaákvörðun íslenska Zarsins, að leggja Þjóðhagsstofnun niður. Stefna hans miðaðist náttúrulega að mjög takmörkuðu leyti við þjóðarhag og stofnunin var því álitin óþörf með öllu. Einnig var talið að menn þar hefðu verið farnir að líta nokkuð stórt á sjálfa sig og jafnvel verið með derring við sjálfan höfuðpaurinn, sem var óþolandi virðingarleysi við sjálfa uppsprettu Valdsins !

Og svo er það líka ef til vill spurning út af fyrir sig hvort stofnun, þó að hún sé látin heita Þjóðhagsstofnun, sé í raun og veru að vinna eitthvað í þágu þjóðarhags ? Pólitíkin vill iðulega taka svo yfir í slíkum kerfiseiningum, að sjálfstæð og fagleg vinnubrögð fá ekki byr í seglin, en pantaðar niðurstöður fara þess í stað að ráða. En hvernig sem það hefur verið, virðast margir þó líta svo á, að eitthvað hafi verið spunnið í Þjóðhagsstofnun fyrst hún var lögð niður með þeim hætti sem gert var.

Við Íslendingar verðum eins og allir aðrir, hver þjóð í sínum veraldarreit, að geta borið traust til stjórnvalda og þjónustustofnana í landinu. Við þurfum banka sem geta staðið undir því að vera bankar fólksins, traustar peningastofnanir sem hafa þjóðfélagslega velferð að markmiði. Margir af gömlu sparisjóðunum voru einmitt slíkar stofnanir, þeir stóðu fólkinu nær og glötuðu ekki jarðtengingunni, tengingunni við fólkið og lífvæn gefandi markmið fyrir tilvist þess í landinu. Bankarnir hafa jafnan verið eins og rotnir ávextir miðað við þann anda sem bjó í gömlu sparisjóðunum, enda aldrei notið trausts á við þá. Traust skapast nefnilega best við heilbrigð og gefandi samskipti !

Ég hef aldrei heyrt menn bölva sparisjóðum í sand og ösku, enda er ljóst að þeir hafa alltaf staðið fólkinu í landinu nær og verið því nátengdari. Við þurfum banka sem starfa meira í líkingu við þá sparisjóði sem byggt hafa sitt á þjóðlegum grunni ærlegra gilda. Það mun farsælast fyrir land og þjóð að búa við banka sem byggjast upp á þeim merg og þá mun fólk geta séð jákvæðari mynd af þeim og hætta brátt við breytta reynslu að tala um -  „bölvaða bankana"!