Samfélög byggi sitt á ábyrgð og réttlæti !

 

 

 

Sú var tíðin og reyndar er ekki langt síðan svo var, að enginn á Vesturlöndum virtist geta trúað því að Bandaríkjamenn gætu orðið sekir um stríðsglæpi. Ekki Bretar heldur eða Frakkar. Þetta voru auðvitað taldir svo miklir ,,fair play“ aðilar að menn trúðu því að þeir kæmu alltaf fram af drengskap. En nú vita allir nema þá staurblindir stoðleysingjar, að þar var bara um að ræða goðsagnarkennda gyllingu en ekki neinn veruleika !

 

Víetnamstríðið sannaði, svo ekki varð um villst, að Bandaríkjamenn gátu framið stríðsglæpi ekkert síður en aðrir menn. My Lai fjöldamorðin gleymast ekki og William Calley var sannarlega ekki eini Ameríkaninn sem framdi glæpi í Vietnam. Og síðan þá er hægt að rekja svipaða slóð sömu aðila land úr landi, í Afghanistan, Panama, Írak, Lybíu og víðar !

 

Bretar hafa víða stundað sitthvað annað en fair play og óhæfuverk Frakka í Vietnam, Alsír og víðar sýna því miður líka að engin þjóð virðist hafin yfir það að fremja stríðsglæpi. Það hefur hinsvegar flest af slíku tagi verið þaggað niður lengst af, þegar vestræn ríki hafa verið sökuð um slíkt og svo virðist enn !

 

Þegar fjöldamorðin í Dasht el Leili í Afghanistan áttu sér stað, man ég ekki til þess að neinn hafi minnst á þau í íslenskum fjölmiðlum nema ég. Ég skrifaði grein um þann atburð, en það virtist ekki vekja neinn til umhugsunar og enginn sagði orð. Umræða um slíkt var ekki í boði. Það mátti náttúrulega ekki saka ,,góðu gæjana,“ sem alltaf voru að bjarga heiminum frá þeim vondu, um fjöldamorð !

 

En staðreyndin er nú samt sú, að menn af öllum þjóðernum geta framið stríðsglæpi og gera það, hvort sem það eru Banda-ríkjamenn, Bretar, Ísraelsmenn eða aðrir. Mannlegt eðli getur alls staðar verið á röngu róli og brotið gegn öllu því sem rétt er, og það þarf ekki Rússa til að slík dæmi gangi upp. Margir telja meira að segja, að ef allir ríkisglæpir bandaríska stjórn-kerfisins yrðu lagðir með öllum sínum þunga ofan á Washingtonborg, myndi borgin sú sökkva langleiðina til þess staðar sem virðist hafa verið þjónað þar mest hin síðari ár !

 

En þó maður hafi ekki háar hugmyndir um siðgæði valdamanna, virðist samt alltaf hægt að koma manni á óvart með því hvað menn geta lagst lágt. Og það, að maður sem á að teljast ábyrgur, skuli láta sér koma til hugar að byggja einhverja sólskins paradís á jafn blóðugum hörmungastað og Gaza, sýnir hvað sumir eru gjörsamlega ónæmir fyrir þjáningum annarra !

 

Kannski það séu víða til ráðamenn sem væru til í að koma upp skemmtistað í Auschwitz, því ljóst virðist vera að sumir slíkir séu ekki mjög meðvitaðir um það sem þar gerðist eða hirði mikið um það. En við þurfum að læra af liðinni tíð, svo glæpir fortíðar endurtaki sig ekki. Og hver valdamaður sem skeytir ekki um eða óvirðir fórnarlömb slíkra glæpa er ekki að heiðra eigin þjóð með slíku framferði !

 

Við lifum augljóslega á mjög siðferðilega rangsnúnum tímum. Fjöldi fólks virðist aðhyllast ranga hluti sem rétta og telur frelsi sitt byggjast á því að slíkt sé leyfilegt og eigi að vera það. En mannlegt samfélag án siðferðilegra gilda fær ekki staðist. Mannkynið hefur sveigt af leið, það stefnir í ógöngur, ekki síst með siðferðileg og réttlætisbundin grund-vallarmál og eðlilega siðferðilega hugsun.

Full þörf er að endurstilla þau viðmið með uppbyggingu í huga en ekki niðurrif !

 

Sú afstaða sem lýsir sér í öfgafrelsi virðist einkum eiga við um fólk í yngri aldursflokkum, en það fer nú bráðum að taka við sem ráðandi kynslóð og gerir það vonandi með þeirri ábyrgð sem því ætti að fylgja. „Veldur hver á heldur“ segir máltækið, en megi komandi kynslóð samt farnast betur en hún virðist bjóða upp á !

 

Þess má svo geta hér að lokum, að George Washington, maðurinn sem fyrrnefnd höfuð-borg Bandaríkjanna heitir eftir, ritaði eitt sinn eftirfarandi orð, af mikilli sannfæringu : ,,Þegar mannkynið er látið sjálfrátt, er það óhæft til þess að stjórna sér sjálft !“ Það þarf með öðrum orðum yfirstjórn og aga til að vel fari. Í okkar samtíma er sýnilegt að frelsiskröfur margra eru í raun orðnar gjörsamlega ábyrgðarlausar og sumir virðast beinlínis telja það ávinning að rústa samfélags-byggingunni !

 

Niðurrifsöfl eru til af mörgu tagi í heiminum, en þau brjóta bara niður, þau byggja ekkert upp. Við skulum ekki gleyma því að það er engum í hag að við brjótum undan okkur þá undirstöðu sem við stöndum á. Sáttmáli um samfélag á grundvelli hinna gömlu, góðu gilda var - er og verður - slík undirstaða !