Leita í fréttum mbl.is

Um sjálfstćđi og frelsi í fallvöltum heimi !

 

Sjálfstćđi virđist mjög afstćtt hugtak í margra augum. Sumir sem hafa svikiđ ţjóđ sína og frelsi hennar hafa alltaf taliđ sig hafa barist fyrir sjálfstćđi og frelsi eigin fólks. Ţegar slíkir hafa veriđ teknir af lífi fyrir landráđ hafa ţeir jafnvel stađiđ í ţeirri trú ađ ţeir hafi ekkert rangt gert !

 

Ţegar menn berjast fyrir röngum málstađ verđur siđvillan leiđandi í hugsun ţeirra. Ţannig er samviskan svćfđ og rangindin látin ráđa för. Dćmi um slíkt öfugstreymi í ráđslagi manna finnast međal allra ţjóđa !

 

Á Íslandi hafa löngum margir kosiđ sjálfstćđisflokkinn vegna ţess ađ ţeir hafa álitiđ hann einhverja sérstaka vörn fyrir sjálfstćđi lands og ţjóđar. Einkum gilti ţađ ţó fyrr á árum. En sjálfstćđisflokksmenn hafa ekkert endilega veriđ sjálfstćđis-sinnađir í raun og veru og ţađ hefur oft komiđ berlega í ljós eins og dćmin sanna.

 

Nokkrum mönnum innan flokksins, mönnum sem áttu enn til ţjóđhollustu, ţótti stundum á árum áđur ömurlegt ađ horfa upp á ţjónkun flokksforustunnar viđ Breta og Nató, – einkum ţó í landhelgismálunum sem alrćmt var. En nú eru slíkar raddir líklega ţagnađar međ öllu ásamt ţeirri ţjóđhollustu sem ţá var til stađar !

 

Síđar meir urđu svo Bandaríkjamenn átrúnađargođ flestra Sjálfstćđismanna og voru sleiktir milli hćls og hnakka, sérstaklega ţó međan hermangiđ gat haft sinn gang. Sjálfstćđishugsunin varđ auđvitađ ađ víkja fyrir gróđamöguleikunum kringum ţađ.

 

Ţar fundust menn sem höfđu jafnvel viđ orđ ađ viđ ćttum ađ sćkja um ađild ađ Bandaríkjunum og sést ţar hvađ sjálfstćđishugsjónin var ţeim dýrmćt í raun eđa hitt ţó heldur !

 

Sumir sjálfstćđismenn vilja nú á tímum ađ viđ látum svelgja okkur inn í Evrópusambandiđ og segjast vera jafn sjálfstćđir fyrir ţví. Svo víđa virđist nú ţetta nafngildi “ sjálfstćđismađur ” geta veriđ bundiđ öfugum formerkjum og taka bara pólitískt miđ af innantómu, uppblásnu áróđursheiti !

 

Sjálfstćđi er hinsvegar enn sem fyrr raunhćft hugtak sem býr yfir stóru gildi og ţađ kemur fram hvar sem er á jörđinni. Ţađ innifelur frelsisţrá mannsins til ađ ráđa eigin málum. Viđ höfum oft viljađ eigna Evrópuţjóđum sérstaka lýđrćđishefđ, en gleymum ţví jafnframt oft ađ sú lýđrćđissaga hefur býsna oft veriđ spillt og rotin !

 

Ţađ voru t. d. hćgristjórnir Englands og Frakklands sem áttu drýgstan ţáttinn í ţví, ásamt Hitler og Mussolini, ađ koma Franco til valda á Spáni og ţar međ tortíma spćnsku lýđrćđi. Sumum í Katalóníu finnst nú sem vofa fasismans frá hinum langa einrćđistíma Francos sé enn til stađar í Madrid. !

 

Og nćrtćkt er ađ spyrja, af hverju á Katalónía ađ lúta spćnskum lögum ef Katalónar vilja fara sína leiđ og segja skiliđ viđ Spán ? Er ţar ekki um sérstaka ţjóđ ađ rćđa sem á sitt land og sinn rétt ?

 

Ţađ ţarf heldur ekki ađ koma neinum á óvart ađ bresk stjórnvöld styđji spćnsku stjórnina, Skotlandsmálin hrćđa ţar og hugsanleg hreyfing fyrir ađskilnađi í Wales. Bandaríkin og Evrópusambandiđ vilja ekki vegna Nató og annarra hagsmuna Vesturlanda ađ Spánn fari ađ partast.

 

Öll stjórnvöld Vestur-Evrópu eru á móti sjálfstćđishreyfingum ţar. Ţau hafa hinsvegar flest viljađ stuđla ađ ţví ađ ríki í austurhluta álfunnar partist sem mest svo auđveldara verđi ađ ráđskast međ ţau !

 

Spánn má ekki minnka og Katalónía má ekki fá sjálfstćđi, hvađ ţá Baskaland ! En hvađ er lýđrćđi, er ţađ ekki skírskotun til ţess ađ fólk fái ađ ráđa sínum málum ? Af hverju máttu Suđurríkin ekki segja sig úr bandaríska ríkjasambandinu á sínum tíma fyrst ţau vildu ţađ ? Hverskonar sýn réđi í Washington gagnvart réttindum ţeirra ?

 

Í kvöldverđarbođi á afmćlisdegi Thomasar Jefferson um 1830 lyfti Andrew Jackson forseti glasi sínu, leit til varaforsetans John C. Calhoun og mćlti: ,, Fyrir alríkinu okkar. Ţađ ber okkur ađ varđveita !” Calhoun stóđ upp og svarađi skjótlega: ,, Fyrir alríkinu. Ţađ gengur nćst á eftir frelsinu sem viđ metum öllu ofar !”

 

Af hverju áttu Norđurríkin ađ ráđa frelsiskjörum Suđurríkjamanna og neyđa ţá til ađ vera áfram í ríkjasambandinu ? Voru ţau ţá ekki komin í ţađ illrćmda hlutverk sem Bretland hafđi í ţeirra eigin frelsisstríđi – ađ vera sá ađilinn sem hindrar annarra frelsi - og kúgar ?

 

Ţađ hefur veriđ fariđ illa međ mannfrelsiđ oft og tíđum í Bandaríkjunum. Alríkiđ hefur vađiđ yfir ađildarríkin međ margvíslegum yfirgangshćtti allar götur frá borgarastyrjöldinni sem aldrei hefđi átt ađ eiga sér stađ.

 

Ţađ kostađi 600.000 mannslíf ţá ađ halda Bandaríkjunum saman – á kostnađ mannfrelsisins, en međan hvítir Suđurríkjamenn kröfđust ţess frelsis fyrir sig vildu ţeir halda öđrum í ánauđ. Aldrei er mađurinn sjálfum sér samkvćmur. Alltaf knýr sérgćskan hann til ađ segja : ,,Eitt gildir fyrir mig og annađ fyrir ţig !”

 

Bandaríski Republikanaflokkurinn er nú fyrst og fremst flokkur hinna ríku, flokkur hinna alréttháu tíu prósenta, alveg eins og Sjálfstćđisflokkurinn er hér. Ţar er til stađar sama hugsunin og sama hagsmunagćslan – ađ standa vörđ um auđklíkurnar !

 

Ţeir sem styđja slíkan flokk fyrir utan hina innvígđu eru ađallega ţeir sem vonast eftir beinum af borđum greifanna. Ţeir bíđa – eins og hundarnir – eftir ţví ađ einhverju verđi hent í ţá - ađ ţeir fái eitthvađ ađ naga ! Í ţeim hópi er engin sjálfsvirđing til stađar heldur undirlćgjuhátturinn einber !

 

Hvernig fer mađur sem fullur er af ţrćlslund ađ ţví ađ verđa sjálfstćđur ? Ţarf slíkur mađur ekki alltaf ađ fá ađ heyra His Master´s Voice ! Er sjálfstćđisvitund eitthvađ sem sumir menn eru ófćrir um ađ ţroska međ sér ? Er ţrćlslund ţeirra orđin algjör ?

 

Ţegar mađur upplifir framferđi sumra manna gćti mađur sem best haldiđ ađ svo hljóti ađ vera, ţví ţeir virđast fćddir til ađ vera á fjórum fótum alla tíđ !

 

Lýđrćđi Vesturlanda er sem fyrr segir mjög brotakennt fyrirbćri og margar eru misfellurnar ţar og sumar ţćr verstu sniđnar til veruleikans vísvitandi, af ástćđum sérgćsku og mismununar. Baráttan fyrir mannfrelsinu ţarf alltaf ađ halda áfram – um allan heim !

 

En mannréttindi verđa ađ taka miđ af ţví sem byggir samfélög upp en mega ekki virka niđurbrjótandi á ţau gildi sem styrkja heilbrigt samfélag. Ţá eru röng viđhorf farin ađ kalla eftir frelsi sem vinnur gegn almennri velferđ.

 

Hin siđrćnu viđhorf verđa ađ fá ađ leggja sitt til mála á grundvelli ţeirrar velferđar. Ţar er enn eitt stórmáliđ sem mjög hefur skekkst í međförum á síđustu áratugum og ţarfnast ţeirrar samfélagslegu endurhćfingar sem enn bíđur síns tíma !

 

Áriđ 2018 er ađ ganga í garđ. Ţá verđa 100 ár frá hildarleiknum mikla sem kallađur hefur veriđ fyrri heimsstyrjöldin. Vonandi ţarf ekki ađ breyta ţví heiti í fyrsta heimsstyrjöldin. Og svo eru 100 ár frá ţví Ísland varđ fullvalda ríki !

 

Fullveldi og sjálfstćđi haldast í hendur og viđ Íslendingar höfum ţjóđlegar skyldur gagnvart ţessum hugtökum. Megi íslenska ţjóđin jafnan minnast ţess og sinna ţeim skyldum áfram sem hingađ til og hlynna ţannig sem best ađ eigin rótum !

 

 

 

 


« Síđasta fćrsla | Nćsta fćrsla »

Höfundur

Rúnar Kristjánsson
Höfundur er húsasmiður og býr á Skagaströnd.

Eldri fćrslur

Okt. 2025
S M Ţ M F F L
      1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31  

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (2.10.): 100
  • Sl. sólarhring: 187
  • Sl. viku: 230
  • Frá upphafi: 399295

Annađ

  • Innlit í dag: 94
  • Innlit sl. viku: 204
  • Gestir í dag: 93
  • IP-tölur í dag: 92

Uppfćrt á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband