Ofsóknirnar gegn Musterisreglunni !

 

 

Liðin tíð hefur margt að geyma og sumt af því er dularfullt og talar jafnvel inn í okkar tíma og áfram. Mikilvæg þekking, sem hafði áunnist á fyrri tímum fyrir eljustarf djúphugulla spekinga, vildi stundum glatast í gegnum stríð og hörmungar og meðfylgjandi eyðileggingar heimilda. Þá urðu menn að leita brunnanna aftur !

 

Sumir komust langt í þekkingarleit sinni og meðal slíkra voru Musterisriddararnir, sem byggðu upp hina miklu riddarareglu, sem var einvalalið kaþólsku kirkjunnar í krossferðunum. Reglan hafði á hendi viðamikla umsýslu víða um lönd, jafnt andlega sem efnalega. Meðal annars stundaði hún lánastarfsemi og bankarekstur !

 

Þau umsvif munu hafa stuðlað einna mest að falli reglunnar. Brátt var svo komið að mörgum lék öfund á gengi hennar og að margra mati var reglan orðin allt of auðug og voldug. Konungar og kirkjulegir valdamenn höfðu lengi fengið lán úr sjóðum hennar og voru orðnir henni stórskuldugir !

 

Sú mun hafa verið aðalástæðan fyrir því að slíkir aðilar vildu koma reglunni fyrir kattarnef. Páfakirkjan var þá í sögulegri lægð eftir margvíslegar valdadeilur innan stofnunarinnar og aðsetursstaður páfa var ekki lengur í Róm heldur í borginni Avignon í Frakklandi. Setti kirkjan mikið ofan við þá breytingu !

 

Klemens V. páfi var ekki merkilegur maður og í raun bara leppur Filippusar IV. Frakkakonungs. Filippus var grimmur maður og fláráður og mjög óvandur að meðulum. Hann var á meðal þeirra sem skulduðu reglu Musterisriddaranna mikið fé !

 

Kóngsi mun hafa hugsað sitt ráð og ákvað að losa sig við skuldirnar með því að eyðileggja lánardrottin sinn. Á nánast sama tíma og hann ákvað þannig að ráðast gegn Musterisreglunni og gera út af við hana, gerði hann Gyðinga landræka frá Frakklandi. Hann skuldaði nefnilega einnig aðilum í Gyðingasamfélaginu franska mikið fé. Það var sýnilega engum til ávinnings að lána Filippusi Frakkakóngi fé !

 

Þegar kirkjan og konungsvaldið lögðust þannig á eitt við að koma Musterisreglunni á kné og ræna hana, var erfitt um varnir. Þessi fjandskaparöfl reglunnar svifust einskis og aðrar kristnar riddarareglur gengu jafnvel í lið með þeim í von um bita af ránsfengnum. Kirkjan afhenti þannig Jóhannesar-riddurunum síðar hluta af eignum Musterisreglunnar og létu þeir sér það vel líka. Þannig var bræðralagsandinn !

 

Kirkjan bar fyrir atbeina Klemensar V. allar hugsanlegar sakir á musterisriddarana. Þeir áttu að vera villutrúarmenn, trúníðingar og svikarar við heilög málefni kirkjunnar, upp til hópa. Þeir voru síðan í framhaldinu handteknir hvar sem til þeirra náðist, settir í fangelsi, og pyntaðir til að játa á sig ýmsar sakir. Svo var hugmyndin að láta þá rotna til æviloka í kastaladýflissum hér og þar !

 

En þá brá svo við að tveir helstu menn reglunnar tóku aftur játningar sínar og kváðust frekar vilja deyja en bjarga lífi sínu með því að játa á sig rangar sakargiftir. Samt höfðu þeir þá verið búnir að búa við pyntingar og fangelsisáþján í um sjö ár. Vopnin snerust við þetta í höndum ákærenda þeirra og Filippus konungur og Klemens páfi leppur hans, urðu ofsareiðir. Þeim hafði mistekist að buga þessa menn !

 

Filippus lét snarlega færa þá út í eyjuna Ile des Juifs á Signu, andspænis Notre Dame, og brenna þá þar á báli við hægan eld svo þjáningar þeirra yrðu sem mestar og langvinnastar. En fljótt kom í ljós að almenningur leit á þessa menn sem píslarvotta, enda tóku þeir dauða sínum með miklu hugrekki og létu engan bilbug á sér finna. Fórnarlömbin voru Jacques de Molay stórmeistari reglunnar og Geoffroi de Charney !

 

Ofsóknirnar gegn Musterisreglunni höfðu hafist strax við handtöku Molays og félaga hans og riddarar reglunnar voru brenndir sem villutrúarmenn í tugatali, ekki síst í Frakklandi, þar sem sagan sýnir að oft hefur verið stutt í villimennskuna. Aðrir konungar eltu þó Filippus í þessu framferði, enda var ágirnd undirrót árásanna á regluna og hún var óþrotleg eins og alltaf, jafnt hjá ríki og kirkju !

 

Skuldunautar reglunnar losuðu sig með þessum hætti við að gjalda henni fengin lán og hirtu eignir hennar í ofanálag. Þó mátti konungsvaldið hafa sig allt við til að halda sínum hluta ránsfengsins fyrir græðgi páfakirkjunnar og preláta hennar !

 

Rógburðar-herferð kirkjunnar gegn Musterisriddurunum var svo harðvítug og lengi við lýði, að löngu síðar skilaði hún sér í ýmsum skrifum manna eftirtímans, þar sem þeim var yfirleitt lýst sem hinum verstu mönnum. Það varð nánast að vanaviðkvæði !

 

Jafnvel menn eins og Walter Scott féllu í þá fordæmingar gryfju. En Scott var svo sem ekki þekktur að því að láta sagnfræðileg sannindi þvælast fyrir í skáldsögum sínum og þess urðu Musterisriddararnir að gjalda, meðal annars í lýsingum hans á þeim í bókum hans Ívari hlújárn og Kynjalyfinu !

 

Enn er trúlega langt í að Musterisreglan fái sanngjarna dóma fyrir merkan feril og margvísleg afrek, því margir enduróma enn í dag staðlitla fordæmingu kirkju og konungsvalds á reglunni. Og það gera menn hikstalaust, þó fyrir liggi hvað fékk þau öfl til að ræna og eyðileggja þessa öflugustu riddarareglu kristninnar sem oftsinnis mun hafa sannað ótvírætt þjónustugildi sitt !

 

Öld af öld má sjá að ávextir mannlífsins hafa að mestu verið eitraðir og spilltir. Út af þeim hefur nánast allt sýkst. Hið eitraða andrúmsloft nútímans er nákvæmlega það sem mannskepnan hefur gefið af sér til þessa og ekki síst síðustu tvær aldirnar eða svo, það andrúmsloft hæfir henni og mun sennilega ganga frá henni að lokum !

 

Það fer sem sagt að líða að skuldadögunum því lánardrottinn lífsins, hin óspillta náttúra hér á jörð, lánar ekki lengur. Hennar forðabúr er ekki lengur fyrir hendi. Þar hefur allt verið sett á hvolf með linnulausri rányrkju. Mannkynið er þar í vanskilum á öllum sviðum og verður það vafalaust þann skamma tíma sem eftir er !