Að byggja upp eða brjóta niður !

 

Hvernig byggist mannlegt samfélag upp ? Það geta svo sem komið fram mörg svör við því og flest ættu um leið að varpa nokkru ljósi á eðlisfar þeirra sem svörin gefa. Ég segi fyrir mitt leyti að samfélög byggist upp á jákvæðu hugarfari. Jákvætt hugarfar er uppbyggilegt en neikvætt hugarfar brýtur niður !

 

Samfélag verður ekki byggt í gegnum neikvætt hugarfar. Það þarf jákvætt hugarfar til þess að byggja upp. Að baki slíku þarf að koma til víðtækt samkomulag og löggjöf sem tryggir að viðkomandi samfélag njóti verndar. Verndar fyrir hverjum ? Verndar fyrir þeim sem vilja brjóta samfélagið niður. Þeir andstæðingar geta bæði verið utan samfélagsins og innan þess !

 

Að berjast við utanaðkomandi fjendur er samt allt annað mál en að glíma við þá sem eru innan samfélagsins og vinna þar að niðurbroti þess. Það eru verstu andstæðingarnir og þeir hættulegustu !

 

Við þekkjum það í gegnum mannkynssöguna hvernig slíkar aðstæður hafa alltaf verið í gangi og eru enn. Og í okkar litla samfélagi eru margir sem vinna ekki að uppbyggingu þess, heldur brjóta það niður með margvíslegum hætti. Það eru aðallega afætur og blóðsugur sem það gera !

 

Neikvætt hugarfar er þar mjög í sök. Og samfélagskennd verður ekki til í gegnum neikvætt hugarfar sem fyrr segir. Sá sem vill vera eyland verður seint samfélagssinnaður eða líklegur til að sjá kosti mannlegs samfélags. Öfgakennd einstaklingshyggja kemur líka oft fram í viðhorfinu – mér er skítsama um samfélagið sem slíkt, ég vil bara að mér vegni vel !

 

En ef samfélagið er heilbrigt, jákvætt og réttlátt, eru þá ekki bestu forsendur fyrir því að mönnum hljóti að vegna vel innan þess ? Jú, ef þeir hafa hugarfar sem er í takt við þá þætti í mannseðlinu. En neikvæður maður í jákvæðu samfélagi skapar sér sjálfur aðstæður sem spilla fyrir persónulegu gengi hans og skaðar jafnframt samfélagið. Hann vill spila á andstæða þætti og eitrar á margan hátt út frá sér !

 

Allt þetta segir okkur að miklu skiptir hvernig sáningin er í mannlífinu og þá ekki hvað síst í æskulýðsmálum. Erum við að undirbúa æskulýðinn okkar til framtíðar á þroskavænni undirstöðu ? Eru ávextir uppeldismála nútímans með þeim hætti að allir geti verið ánægðir ? Ég er hræddur um að svörin við þessum spurningum séu önnur en æskilegt væri !

 

Eru það til dæmis jákvæð öfl innan samfélagsins sem halda eiturlyfjum að unga fólkinu ? Nei, auðvitað ekki, en þar sjást hinsvegar hin djöfullegu eyðileggingaráhrif hins neikvæða hugarfars einna best. Gróðahyggjan hvetur suma til hræðilegustu glæpa sem til eru !

 

Allt er mettað í dag af peningasókn. Ekkert virðist vera hægt að gera nú til dags nema hafa fé í höndum og helst sem mest af því. Allt æpir á peninga og samfélagið er orðið sjúkt af þeirri fíkn. Jafnvel ungmennafélagshreyfing þjóðarinnar, sem á þó svo fagra sögu að baki, getur ekki lengur talist almenn mannræktarhreyfing undir kjörorðinu – Ræktun lands og lýðs !

 

Nei, það er aldeilis ekki svo nú til dags. Nú er kjörorðið fyrst og fremst afreksmannaræktun. ,,Í þeirri sókn felast tækifærin,” sagði einn forustumaður í íþróttahreyfingunni í viðtali í útvarpi allra landsmanna fyrir allmörgum árum, ,, þar eru peningarnir !”

Getum við talað um að í okkar samfélagi sé til staðar eitthvert viðskiptasiðferði, heilbrigt traust á milli aðila, trú á heiðarleg samskipti og svo framvegis ? Nei, ég held að það fari ákaflega lítið fyrir slíku !

 

Við erum ekki á réttri leið. Þau eru ótalmörg teiknin á lofti sem ættu að sýna okkur það. Hið neikvæða hugarfar hefur lagt allt of mikið undir sig. Þeir eru orðnir allt of margir í dag sem segja ,, mér er skítsama um samfélagið – ég vil bara fá mitt !”

 

En staðreynd og það grundvallar staðreynd málsins er hin sama og hún hefur alltaf verið og hún er :

Ekkert samfélag manna er betra en mannfólkið sem það byggir. Hugarfar þeirra sem búa innan þess og ekki síst þeirra sem þar veljast til forustu, ræður jafnan mestu um það hvernig til tekst !

 

Þegar maður hefur þá staðreynd í huga, fer ekki hjá því að maður finni fyrir köldum hrolli til líkama og sálar – eins og stöðu mála er komið í dag !