Um sagnfræði pólitísks rétttrúnaðar !

 

 

Ég hef alltaf verið mikill áhugamaður um sagnfræði, en vil helst hafa hana eins trúlega samfara sannleikanum og frekast er hægt. Margar heimildir í sagnfræðilegum efnum hafa þó sýnt mér, að sumir gera ekki miklar kröfur varðandi þá hluti. Menn virðast geta verið margskólaðir og gráðum girtir á þessu fræðasviði, án þess að gera sannleikanum hátt undir höfði í því sem þeir láta frá sér fara !

 

Oftast virðist þá um að ræða menn sem eru haldnir svo harðsoðnum pólitískum anda, að sagnfræðin verður bara eins og vinnukona úti í horni í hugsanagangi þeirra. Þeir vilja sjáanlega koma pólitískum rétttrúnaði sínum að í söguskoðun sinni, og virðast óhikað nota sagnfræðimenntunina sem áherslutæki í þeim efnum. Sagnfræðingar af slíku tagi eru því, að mínu mati, ekki merkilegir !

 

En þeir virðast hinsvegar hreint ekki svo fáir og það er meinið. Að trúverðugleika til, virka þeir þó líklega aðeins á þá sem kynna sér ekki málin og gleypa við flestu. Þeir sem skoða betur það sem sagt er eða fullyrt, sjá fljótt að ekki er vandað til verka og að það sem á að vera sagnfræðilegt heimildarrit er í raun áróðursrit !

 

Fyrir nokkru las ég bók um orustuna við Stalingrad eftir, – að sögn - mjög virtan breskan sagnfræðing. Ég verð að segja að mér blöskraði framsetningin á efninu. Það sem sló mig strax var að mér fannst höfundurinn algerlega á bandi Þjóðverja og hann virtist aldrei setja sig úr færi með að úthúða Rússum í texta bókarinnar !

 

Það virtist skína í gegnum alla túlkun hans, að ef þýsku herirnir hefðu ekki gert svo og svo mörg mistök, hefðu þeir farið létt með að vinna þessa miklu orustu ………..!

 

Það er eiginlega illmögulegt að skilja út frá bókinni, hvernig Rússum tókst yfir höfuð að sigra við Stalingrad, aðrir eins bölvaðir hálfvitar og þeir eru sagðir hafa verið og yfirstjórnin gjörsamlega ómöguleg frá grunni !

 

En bresk stjórnvöld virðast nú hafa skilið úrslitin við Stalingrad nokkuð öðruvísi en höfundur þessarar bókar og þessvegna hefur kóngurinn líklega verið látinn senda Rússum Stalingrad-sverðið sem sérstakt heiðurstákn vegna sigursins þar !

 

En hvað sem annars má um þetta segja, hef ég svo sem oftar fundið til þess að ýmsir sagnfræðingar, og þá kannski ekki síst breskir sagnfræðingar, virðast eiga nokkuð erfitt með að fjalla hlutlaust um mál þar sem pólitík kann að koma við sögu !

 

Mér fundust til dæmis efnistökin í umræddri bók sýna mér það ljóslega að eitthvað annað hlyti að liggja að baki hjá höfundi hennar en að koma réttum hlutum til skila !

 

Mér finnst það samt afskaplega ergilegt að upplifa, að menn sem ættu að hafa hlotið staðgóða menntun til ákveðins hlutverks á fræðasviði, reynist ekki færir um að standa þar vel að verki, vegna eigin fordóma og jafnvel pólitískrar öfgahyggju !

 

Mér er minnistætt að bók feðganna Randolphs og Winston Churchills yngra um Sex daga stríðið hófst eftir inngangskaflann á þessari setningu : ,, Það byrjaði allt með lygi – rússneskri lygi !”

Þar með var strax hægt að sjá, að pólitísk afstaða höfunda til mála myndi ráða textanum, en ekki hlutlaus umfjöllun á sagnfræðilegum grunni. Enda reyndist ritverkið ekki merkilegt !

 

Sumir sagnfræðingar, sem þá eru yfirleitt hægrisinnaðir og öfgafullir sem slíkir, virðast hafa mikla ánægju af því að skrifa um atburðarásina í seinni heimsstyrjöldinni, frá upphafi hennar og fram að árinu 1943. Þá voru nefnilega árásaraðilarnir í sókn og allt líklega eins og það átti að vera !

 

En eftir að Þjóðverjar misstu frumkvæðið í styrjöldinni og voru reknir til baka, alla leið ofan í nazistahreiðrið í Berlín, virðist ekki vera eins gaman af framvindunni. Þá virðist styrjöldin vera komin á ranga braut, að mati slíkra manna, og þar með ekkert varið í málin lengur !

 

Ekki er erfitt að geta sér þess til hverjum slíkir aðilar hafa óskað sigurs í styrjöldinni. Vondur er heimurinn margra hluta vegna, en hvernig halda menn að hann væri, ef hann hefði komist undir ógnarforræði nazista upp úr 1940 og öllu mannlegu þar með ýtt út af kortinu ?

 

Það gæti eflaust orðið fróðlegt að lesa bók sem gerði það mál að höfuðefni, en slíkt ritverk krefðist sannarlega höfundar sem væri eitthvað meira en ómerkilegur og öfgafenginn sagnfræðipólitíkus !