Þjóðarmorð Tyrkja á Armenum !

Hinar sögulegu staðreyndir um þjóðarmorð Tyrkja á Armenum eru meðal verstu verka einnar þjóðar gegn annarri í mannkynssögulegu tilliti.

Á síðustu áratugum nítjándu aldar mótmæltu Norðurálfuríkin kúgun Tyrkja á Armenum og sjálfur Gladstone kallaði Abdul Hamid soldán Tyrkja fullum hálsi " morðingjann í hásætinu"! En Abdul Hamid vissi að honum var óhætt að fara sínu fram og betur hefði verið fyrir Armena að ríkisstjórnir Norðurálfunnar hefðu ekkert skipt sér af málum þeirra. Öll stjórnarbréfin sem send voru án þess að hugur fylgdi máli, gerðu nefnilega ekkert annað en að espa Tyrki gegn þeim.

Haustið 1895 dundu ósköpin yfir. Með vopnuðum skríl undir forustu lögreglunnar réðust Tyrkir á Armena, en hersveitir þeirra héldu vörð á meðan og tryggðu " vinnufriðinn ". Blóðbaðinu lauk um jólaleytið 1895 á þann hátt að 1200 Armenar voru brenndir lifandi í dómkirkjunni í Úfa.

Á 5-6 mánuðum voru 90.000 manns myrtir og margir fórust úr sulti og eymd. Ríkisstjórnir Norðurálfu höfðust ekkert að !

Í ágústmánuði 1896 lét soldáninn myrða 7000 Armena í Konstantinópel fyrir augunum á stjórnarerindrekum Evrópuríkja og það eina sem þeir gerðu var að senda mótmælabréf.

Friðarþingið í París árið 1900 og Jafnaðarmannaþingið 1902 kvörtuðu yfir því að Norðurálfan brygðist Armenum, en ekkert var gert nema talað !

Á meðan héldu Tyrkir uppteknum hætti að kúga og drepa Armena.

Ungtyrkir sem börðust fyrir " frjálslyndi, einingu og framförum, "  ráku Abdul Hamid frá völdum 1908, en honum tókst að komast til valda aftur og á þeim stutta tíma sem hann þá ríkti tókst honum að láta drepa um 20.000 Armena.

Það var hinsvegar ætlun Ungtyrkja að kúga allar þjóðir sem ekki væru tyrkneskar að uppruna og þó einkum Armena. Og Ungtyrkir voru langtum ákveðnari og hagvirkari í undirokunarstarfi sínu en Gamaltyrkir.

Fyrir fyrri heimsstyrjöldina höfðu þeir sett sér það markmið að fækka hinum kristna lýð í Armeníu. Stórveldin hugðust þá láta málið til sín taka og voru tveir yfirgæslumenn sendir frá hlutlausum löndum til að vaka yfir ástandinu í Armeníu. Áður en þeir komust á staðinn braust styrjöldin út.

Í skjóli hennar hugðust Ungtyrkir losa föðurlandið við þennan meinta óþjóðalýð, uppræta alla Armena í hinu tyrkneska ríki og láta engan lifandi undan komast, en stjórnin sjálf ætlaði að gefa leiðbeiningar um það hvernig haga skyldi manndrápunum.

Fjórar þúsundir manna voru sendar til Zeitun árið 1915, og ráku þeir alla íbúana, samtals 20.000 manns út í mýrar og eyðimerkur. Í Konstantinópel voru allir áhrifamenn ; kennarar, læknar, rithöfundar, lögfræðingar, ritstjórar og prestar,

alls 600 manns, sendir til Litlu-Asíu. Átta þeirra komust af, hinir hurfu !

Með þeim voru allir helstu talsmenn Armena úr sögunni.

Árið 1915 hófust síðan þær ógnir og skelfingar sem vart eiga sinn líka í sögunni.

Frá Kilikíu, Anatólíu og Mesópótamíu voru Armenar reknir af stað í helför sína. Tyrkir tóku allar eigur þeirra. Þeim var síðan hópað saman og reknir yfir fjöllin út á Arabíu-eyðimörkina. Þeir sem voru ekki skotnir áttu að farast þar úr hungri. Allir fullorðnir karlmenn og stálpaðir drengir voru leiddir afsíðis og drepnir. Ungar stúlkur voru seldar á uppboði. Þær stúlkur sem höfðu sloppið við nauðgun fóru á fjórfalt hærra verð en hinar. Hópar Kúrda réðust á járnbrautarlestirnar, rændu, misþyrmdu, myrtu og nauðguðu kvenfólki.

Allt var með ráði gert og þaulhugsað. Fólkið var látið veslast upp hægt og hægt úr hungri og harðrétti, en þessa aðferð kölluðu Tyrkir " kurteisleg manndráp ".

Af 180.000 manns, sem reknir voru frá Karpút og Sívas, komust 350 til Aleppó,

en af 19.000 frá Erzerum lifðu aðeins 11 manns. Flekkusóttin geisaði meðal fólksins. Náþefinn lagði af lestunum sem fluttu líkin.

Víða var sleppt öllum látalátum um brottflutning fólksins og því þá slátrað heima hjá sér, eða fundin upp fáranlegustu hrottabrögð til að stytta því aldur.

Eitt slíkt var að reka Armena hundruðum saman út á fleka á Tígrisfljóti.

Þegar flekarnir komu niður að Mósúl, voru þeir mannlausir, en fljótið var fullt af líkum og mannslimum. Í Kermak-gjánni slátruðu tyrkneskir hermenn 25.000 konum og börnum.

Armenskir hermenn sem barist höfðu í Tyrkjaher og sumir hlotið opinbera viðurkenningu, voru skotnir af tyrkneskum félögum sínum á bak við herstöðvarnar.

Innanríkisráðherra Tyrkja símaði í september 1915 til lögreglunnar í Aleppó :

" Ráða skal niðurlögum Armena án þess að hafa af því nokkurt samviskubit eða skeyta hið minnsta um tilfinningar " !

Árið 1916 hélt ógnunum áfram. Fangaherbúðirnar tæmdust. Í einum þeirra voru grafin lík 55.000 manna er soltið höfðu til bana. Einhvers staðar við Evratfljót týndust 60.000 manns. Við Mósúl voru 19.000 manns drepnar og á öðrum stað 20.000. Frásögn sjónarvotta er þannig að hverjum manni hlýtur að renna til rifja.

Þegar fregnir af atburðum þessum bárust til Norðurálfunnar 1915, vöktu þær geysimikla gremju. Miklar yfirlýsingar voru gefnar, staðfestar af Wilson Bandaríkjaforseta, Lloyd-George og Clemenceau, um endurreisn frelsis og sjálfstæðis til handa Armenum, ef þeir vildu ganga til liðs við Bandamenn.

Armenskir sjálfboðaliðar streymdu í heri þeirra, börðust af mikilli hreysti, og 200.000 létu lífið á orustuvöllunum.

Eftir rússnesku byltinguna réðust Tyrkir inn í rússneska hluta Armeníu til að uppræta Armena einnig þar. Í maí 1918 lýstu Armenar land sitt óháð lýðveldi. En það var þá 9000 ferkílómetrar að stærð með 350.000 íbúum.

Tyrkir héldu friðinn á sinn hátt, þeir hertóku Bakú og drápu um 30.000 manns.

Eftir hrun Tyrklands tóku Armenar aftur land sitt. En Bandamenn sem höfðu lofað þeim því, sendu ekkert herlið þeim til hjálpar. Friðþjófur Nansen taldi ástæðuna þá að engar olíulindir voru í Anatolíu. Tyrkir tóku landið aftur.

Armenar voru sviknir á ný !

19. janúar 1920 viðurkenndi friðarþingið í Versölum þó armenska ríkið og fór fram á það að Þjóðabandalagið tæki það undir sína vernd. En því var synjað.

Þjóðabandalagið hafði hvorki fjármagn eða her til ráðstöfunar og ekkert ríki var fáanlegt til að fara með umboð þess varðandi málefni Armena.

Þann 10. ágúst sama ár viðurkenndu Tyrkir Armeníu sem fullvalda ríki og Wilson ákvað landamærin. Armenar fengu 87.000 ferkílómetra lands, en Bandamenn gerðu ekkert frekar en áður til að tryggja þeim þetta landssvæði.

Þeir leyfðu Tyrkjum enn að komast upp með það að ráðast inn í Armeníu.

Í stuttu máli sagt, Bandamenn sviku Armena í öllu á hinn lúalegasta hátt og fyrir blóð það sem Armenar höfðu úthellt í þeirra þágu, guldu þeir pappír og verðlaust landabréf. Síðasti þáttur armenska harmleiksins gerðist þegar Tyrkir ráku Grikki úr Litlu-Asíu árið 1922. Þúsundir Armena voru samtímis reknir úr landi. Örsnauðir komu þeir til Grikklands, Búlgaríu, Sýrlands og hins rússneska hluta Armeníu.

Í ofsóknunum 1915-1916 útrýmdu Tyrkir einni milljón Armena í Tyrklandi,

eða rúmum þriðjungi hinnar armensku þjóðar.

Á friðarþinginu í Lausanne 1922-23 kallaði Curzon lávarður hörmungarnar í Armeníu " mesta hneyksli veraldar " en samt var Lausanne-samningurinn undirritaður án þess að minnst væri á Armena. Það var eins og þeir væru ekki til. Svona voru vinnubrögðin hjá ráðamönnum þeirra þjóða Evrópu, á þessum tíma, Breta og Frakka, sem öðrum fremur hafa þóst standa sem brjóstvörn fyrir lýðræði og mannréttindi. Sömu óheilindin réðu og síðar gagnvart lýðveldinu á Spáni, sem varð til þess að pumpa fasismann upp og starta síðari heimsstyrjöldinni !

Meðferðin á Armenum af hálfu Tyrkja var hryllileg og ómennsk, en það ber líka að hafa í huga og því má ekki gleyma, að þeir komust upp með glæpina vegna þess að áhrifamestu ríkisstjórnir Vesturlanda gerðu ekkert til að hindra þessi þjóðarmorð þó fyllilega væri vitað hvað væri að gerast.

Svik þeirra við málstað Armena voru slík, að þau gerðu Tyrkjum það fullkomlega ljóst að þeir gætu gert hvað sem þeim sýndist, án þess að óttast afskipti af þeirra hálfu. Og Tyrkir gerðu einmitt það sem þeim sýndist.

Þannig geta þjóðarmorð átt sér stað - enn í dag - með þegjandi samþykki þeirra sem gætu komið í veg fyrir þau !