Samkeppni eða samráð ?

Ein helsta röksemd þeirra sem æpa eftir einkavæðingu alls sem getur skapað ábata, er að þá skapist eðlilegt samkeppnisástand og það muni skila ávinningi til almennings. En hlutirnir hafa aldrei skilað sér með þeim hætti. Eðlilegt samkeppnisástand er nokkuð sem þekkist ekki á Íslandi og er ýmislegt þess valdandi svo sem viðvarandi fákeppni og áskapað samráð í stað samkeppni !

En samt er alltaf klifað á því af ákveðnum aðilum að samkeppni sé góð, en aldrei  hinsvegar minnst á það að það sem kallað er samkeppni hérlendis, er hreint ekki fyrir hendi á heilbrigðum eða eðlilegum grundvelli, svo íslenska útgáfan á samkeppni er sjaldnast góð sem slík. En málflutningur sem byggist á blekkingum er yfirleitt talsvert stór hluti af þeirri umræðu sem fram fer í landinu hverju sinni og gætir þess í þessum efnum sem öðrum.

Og það ætti auðvitað ekki að dyljast neinum, að einkavæðingarsinnar halda  alltaf áfram að tala á sama veginn hvað sem í skerst og vilja aldrei horfast í augu við staðreyndir og reynslu. Þeir sögðu á sínum tíma : „ Einkavæðum bankana, það mun skila ávinningi fyrir almenning !"       Hvað kom á daginn, ekkert hefur skaðað fjárhag almennings í þessu landi meira en einkavæðing bankanna !

Þeir sögðu: „ Einkavæðum Símann, það mun skila sér til almennings !" Hefur einhver fundið að símagjöld séu lægri eftir þá einkavæðingu eða að almenningur búi að einhverju leyti við eitthvað betra, ekki ég ?

Og svo eru nú ýmsar einkavæðingar sem hafa beinlínis verið gerðar þannig, að eignir hafa verið seldar frá Ríkinu, eignir þjóðarinnar, og mörgum árum síðar hefur komið í ljós að gleymst hefur að rukka inn söluverðið eða að söluverð hefur kannski 10 árum síðar aðeins verið greitt að litlum hluta til. Það er í raun verið að afhenda einhverjum alikálfum eða gæðingum hlutina og einkavina-sjónarmiðin eru svo allsráðandi og yfirvaðandi, að það gleymist að innheimta verð, jafnvel þó oftast sé um hreint afsláttargjald að ræða !

Einhver hefði nú sagt að þegar svona væri staðið að verkum, væri bara um þjófnað að ræða. En á Íslandi verður einkavæðing, hvernig sem hún annars er framkvæmd, aldrei þjófnaður. Það má náttúrulega ekki tala þannig um þá sem í hlut eiga, þar eru þess í stað notaðar aðrar skilgreiningar, hagræðing er ein af þeim, en hagræðingu fyrir hvern eða hverja er þá um að ræða ?

Þeir menn sem eru stöðugt að dásama kosti hins eðlilega samkeppnisástands á Íslandi, vita alveg að slíkt ástand hefur aldrei þekkst hér, en af hverju tala þeir þá svona ? Skýringin er ósköp einföld ! Svarið er hagsmunir !

Þeir tala út frá því sem þeir telja að þjóni hagsmunum þeirra prívat og persónulega. Sú afstaða hefur ekkert með það að gera hvað er rétt og hvað er rangt. Hún hefur heldur ekkert að gera með það hvað er satt og hvað er logið. Menn sem stjórnast alfarið af hagsmunapólitík, skeyta ekki um réttlæti, sannleika eða þjóðarheill, það eina sem ræður afstöðu þeirra til mála er allsráðandi eiginhagsmunafíkn !

En eiginhagsmunafíkn er í eðli sínu þannig, að það verður alltaf að klæða hana í eitthvað sem verður að heita eitthvað annað, eitthvað sem afhjúpar ekki tilganginn sem að baki liggur og virkar betur ! Og býsna oft er gripið til þess að tala um samkeppni í slíku sambandi og hvað hún sé nú góð fyrir almenning !

En fáir menn í þessu landi bera hag almennings jafn lítið fyrir brjósti og þessir sígapandi og sígleiðu samkeppnispostular, sem eru hreint út sagt stöðugt á höttunum eftir gjafapökkum frá Ríkinu, sem afhendast þeim þegar vinir eru í stjórn, alveg án tillits til þess hvort jól séu í aðsigi eða ekki. Og líklega finnst þessum þjóðvilltu gróðapungum alltaf vera jól þegar þeirra menn eru í aðstöðu til að gefa slíka pakka !

Viðskiptahættir á Íslandi virðast æði oft vera með því móti að samráð er haft um samkeppni, það er jafnvel haft samráð um fákeppni, en umfram allt virðist vera víðtækt samráð um að arðræna almenning !

 Verðlag á vöru hefur aldrei verið eðlilegt á Íslandi og milliliðagróðinn er oft slíkur að fæstum gæti órað fyrir því hvílíkar upphæðir er þar um að ræða. En þeir sem best til þekkja og eru í þessum hlutum á fullu, vita líka að það er eftir miklu að slægjast, enda er í þeim sérhagsmunagróða sem þarna fæst, fólgin ein af skýringunum á vaxandi viðgangi hrokafullrar auðstéttar í þessu landi  !

Almenningsheill á Íslandi er sennilega það hugtak sem mest hefur verið svikið og svívirt til þessa og það af þeim sem hefðu átt að telja það skyldu sína að vaka yfir velferð þjóðarinnar. Þessvegna hefur okkur borið svo illa af leið í mörgum málum sem raun ber vitni. Sigling þjóðarskútunnar er ekki sigling fyrir almannaheill !

Það er ekki verið að sækja að því takmarki að þjóna heildarhagsmunum, heldur er sí og æ verið að sinna sérhagsmunum og það með margvíslegum hætti, á kostnað heildarinnar, hins íslenska mannfélags. Íslensk þjóðlegheit eru sýnilega bara  tyllidagamálefni að áliti þeirra sem fara með stjórn mála í þessu landi og virðist núorðið gilda nánast einu úr hvaða flokkum þeir aðilar koma !

Það má því segja, að það sé eiginlega haft samráð af valdamönnum í þjóðfélaginu um nánast allt í þessu landi - nema velferð og heildarhagsmuni íslensku þjóðarinnar !