Svolítið um staðbundna sagnfræði !

 

 

Á Skagaströnd er ennþá ýmislegt til sem minnir á svokölluð verksmiðjuár, þegar gera átti kauptúnið að fimm þúsund manna bæ og höfuðstað síldveiða fyrir Norðurlandi. Þær áætlanir gengu ekki eftir þar sem síldin skarst úr leik, enda löngum óútreiknanleg !

 

Ýmsir möguleikar voru þó skapaðir til vaxtar í atvinnu og viðgangsmálum bæjarbúa, en flest fór það illa í togstreytu flokka og pólitískra hagsmunahópa á komandi árum. Allt er það heldur nöturleg saga og verður ekki fjallað um hana hér !

 

Eitt minnismerki verksmiðjuáranna er hinn glæsilegi skorsteinn við ketilhúsið sem hefur lítið látið á sjá í tímans rás. Hann gnæfir þarna enn undir Einbúanum og vegna þess að hann er sívalur er vindálagið á hann trúlega miklu minna en ella. Hann sýnist í það minnsta hafa verið vel steyptur og hönnunargerð hans er að sumra áliti talin hafa tekið mið af sálarlega innbyggðum útlínum, enda áreiðanlega karlmaður sem teiknaði !

 

Einhverntíma skrifaði ung rauðsokka blaðagrein þar sem hún reyndi að færa rök fyrir því að tilhneigingin til turnbygginga fæli ekkert annað í sér en dýrkun karla á lim sínum og þar með væri fyrst og fremst um reðurtákns vísanir að ræða. Þetta hefur líklega verið um 1978 !

 

Minnir mig að setningar úr þessari blaðagrein, einmitt varðandi þetta atriði um reðurtáknin, hafi fylgt bókinni Eldhúsmellur úr hlaði þegar hún var gefin út, en það mun hafa verið um svipað leyti !

 

Nú ætla ég ekki að blanda mér í það hvaða sálfræðilegu ástæður kunna að liggja að baki því hvernig menn teikna mannvirki, eða hvernig þær byggingar koma til með að líta út sem eiga þá að taka mið af innviðum kvenna !

 

En ég get ósköp vel viðurkennt að ég hafði áður svo sem séð að umræddur skorsteinn gat minnt á vissa hluti og það höfðu líka fleiri séð. Var stundum gantast með þetta á frjálsum nótum og þótti engum mikið !

 

Eitt sinn stóð ég yfir á skúffugarði framarlega og var eitthvað að pæla, sem kemur nú fyrir. Þá varð mér litið á skorsteininn sem bar við bláan himin og kvað :

 

Sanna karlmenn, syni og feður,

segja má að hverja stund,

minni þessi risa reður

rétt á þeirra gefna pund !

 

Svo velti ég aðeins vöngum yfir þessu efni og bætti við :

 

Meðan yndi ástar gleður

áfram konu og mann,

ströndin á sinn risa reður

rétt við Einbúann !

 

Og nú fannst mér að þessi kveðskapur þyrfti endilega að vera þrenna, svo ég jók enn á tjáninguna :

 

Áfram gegnum ógnar veður,

allt sem gerast kann,

haldi þessi risa reður

reisn við Einbúann !

 

Og þar með var pælingum lokið af minni hálfu varðandi þetta mál, hvað sem annars líður hinni víðari umræðu um sambærilegt efni, á hinum hugmyndafræðilega vígvelli hinnar eilífu kynjabaráttu !