Biden bull og Nató della !

 

Joe Biden er líklega hvorki betri eða verri en Bandaríkjaforsetar eru vanir að vera. Það er jafnvel hugsanlegt að hann geti orðið meðal þeirra skárri þegar allt verður talið. En eins og sumir þeirra hafa verið, er hann stundum illa upplýstur. Og það er slæmt mál þegar forseti Bandaríkjanna á í hlut !

 

Biden virðist engu betur upplýstur um málin í Afghanistan en John F. Kennedy var á sínum tíma um Svínaflóa innrásina, sem varð Bandaríkjamönnum mikill álitshnekkir á fyrsta valdaári hans. Þá lærði Kennedy líklega þá lexíu sem fæstir Bandaríkjaforsetar hafa lært - að CIA er í flestum tilvikum afleitur upplýsingagjafi !

 

Það var heldur neyðarlegt að heyra Biden forseta tala um afghanska herinn sem bardagahæfan og öflugan her upp á 300.000 manns, og hinar nýþjálfuðu og sterku sveitir sem kæmu til liðs við hann, og að þessi herafli ætti alveg að hafa í fullu tré við talibana sem væru um 75.000 talsins !

 

Á sama tíma og forsetinn var að bera fram þessa veruleikafirru, var afghanski herinn að leysast upp í skipulagslausan skara og hætta að vera her. Nýþjálfuðu sveitirnar gufuðu svo upp í framhaldinu eða samtímis og Bandaríkin og Nató sátu eftir með sárt ennið og svarta Pétur einan á hendi….. Það er sannarlega ekki í fyrsta skipti sem það gerist !

 

Og á svipuðum tíma flutti afghanski forsetinn ræðu með áskorun um að nú þyrftu menn að standa saman og berjast fyrir því sem væri í veði, en á meðan var hann sjálfur að undirbúa flótta sinn frá landinu. Og heimildir herma að hann hafi ekki beinlínis farið tómhentur !

 

Hvernig stendur á þessum aumingjahætti öllum saman ? Jú, Bandaríkjamenn og forustumenn Nató virðast aldrei hafa skilið hugsunarhátt Afghana eða afghanska þjóðfélags-hætti yfir höfuð. Þeir ætluðu bara að búa til eitthvað nýtt þjóðfélag í Afghanistan – líklega einhverskonar vestrænt Afghanistan !

 

En það var engin undirstaða til fyrir slíkt í landinu. Ættflokkakerfið er þar nánast allsráðandi og hollusta manna tengist flestu öðru fremur en ríkisreknu miðstjórnarkerfi. Kabúl hefur verið eitt og landsbyggðin annað, eins og við Íslendingar þekkjum til dæmis í gegnum margan vandræðaganginn hér. Spillt höfuðborgarmafía á auðvitað ekki að ráðskast með alla hluti, - hvorki í Kabúl né Reykjavík !

 

Og það er sama hvað her er vel vopnum búinn, ef hann veit ekki fyrir hvað hann á að berjast og hefur enga bitastæða forustu. Það hefur margsannast í hernaðarsögunni. Franski herinn sýndi það til dæmis 1940 að hann var merglaus og forustan engin. Enda hrundi hann við fyrsta högg !

 

Þá var reyndar líka sagt að Rauði herinn myndi hrynja á sama hátt við innrás, en það var nú eitthvað annað. Rússar hafa alltaf sýnt að þeir eru ódeigir við að verja land sitt. Menn verða að vita í huga sínum og hjarta fyrir hverju er verið að berjast !

 

Afghanir vissu það hreinlega ekki, enda er ríkishugtakið, sem fyrr segir, ekki sérlega sterkt í þeirra hugsanagangi, og þarlendir menn ekki aldir upp við það að þjóna slíku fyrirbæri. Auk þess var vaðandi spilling samfara valdinu í Kabúl og valdamenn flestir að reyna að græða á ástandinu - prívat og persónulega !

 

Nú er líklega allur vopnabúnaður hins mikla afghanska hers og nýju sveitanna kominn í hendur talibana og má því segja að Bandaríkin og Nató hafi lagt þeim allt það herfang í hendur. En hergögn frá Bandaríkjunum sem farið hafa til Pakistans hafa nú kannski líka ratað í hendur talibana ?

 

Ekki er ólíklegt að Biden forseti velti því nú fyrir sér, svipað og Kennedy forðum, hverskonar gögn það séu sem hann er látinn fá í hendurnar um framvindu mála. Og líklega er hann bara hundfúll. Það þykir sjálfsagt engum gott að standa frammi fyrir fulltrúum fjölmiðla heimsins og bulla !