Kvikmyndir og reykingar

Það hefur varla farið framhjá neinum sem horft hefur á kvikmyndir, að þar hefur

verið reykt mikið frá fyrstu tíð. Oftast er það sígarettan sem hefur leikið stærsta hlutverkið í reykingamálunum á tjaldinu en vindlar hafa líka komið þar talsvert við sögu.

Jafnan hefur leikið sterkur grunur á því að frægir leikarar og leikkonur, svonefndar stjörnur, hafi iðulega fengið greiðslur frá tóbaksframleiðendum fyrir að auglýsa vöru þeirra svo rækilega sem raun hefur borið vitni. Þó erfitt sé að sanna slíkt eru töluverðar líkur á því að svo hafi verið í ýmsum tilfellum.

Í dag er það ljóst mál að enginn getur lengur stundað reykingar öðruvísi en að gera það vitandi vits gegn hagsmunum eigin heilsufars. Sannanirnar fyrir skaðsemi reykinga eru orðnar slíkar að það er engum stætt á því að andmæla þeim. Ef við lítum á fræga leikara þá getum við séð að Yul Brynner lést úr lungnakrabba. Hann sleppti aldrei sígarettunni og sagði í alkunnu viðtali skömmu fyrir dauða sinn: " Now, that I´m gone, I tell you, don´t smoke ! "

Robert Taylor var keðjureykingamaður og lést líka úr lungnakrabba. John Wayne var mikill reykingamaður og lungnakrabbinn tók hann einnig.

Hvað drap Steve McQueen, jú, það sama, krabbi í lungum. Jason Robards féll fyrir því sama og eins Robert Mitchum. Þannig fór líka fyrir Stanley Baker og Victor French og fleiri köppum hvíta tjaldsins.

Humphrey Bogart var hrikalegur reykingamaður. Það mátti nánast segja að helmingurinn af leik hans í hverri mynd hafi snúist í kringum það að reykja. Hann fékk krabbamein í hálsinn og lést af því.

Þannig fóru líka Brian Donlevy og Jack Hawkins og banamein Anthony Quinn var að hluta til það sama. Brenda Marshall og Lana Turner létust líka af völdum hálskrabba. Lana reykti eins og strompur alla tíð og drakk mikið. Lífshamingja hennar var alla tíð í molum. Glansmyndin sem sýnd var af henni átti sem sagt lítið skylt við raunveruleikann. Þessi framangreindu dauðsföll má að öllum líkindum rekja meira eða minna til reykinga.

Í framhaldi getum við svo litið á fleiri tilfelli, þó ekki sé víst að þau megi öll heimfæra sem beinar afleiðingar reykinga.

Alec Guinness dó úr lifrarkrabba, eins Anthony Quayle.  Stewart Granger lést úr krabba, sama er að segja um Edward G. Robinson, Lilly Palmer og Mariu Perschy, Chill Wills og Dan Duryea.

Ingrid Bergman lést úr krabbameini í brjósti, Laurence Harvey lést úr magakrabba, Raymond Burr úr nýrnakrabba, Gary Cooper, Sterling Hayden og Fredric March fóru allir úr krabbameini í blöðruhálskirtli, Anna Magnani, Marcello Mastroianni, Simone Signoret, Rex Harrison og Michael Landon, úr krabba í kirtlum og víðar. Fleiri dæmi mætti nefna úr stjörnuhópnum en ég læt þetta nægja hér.

Því verður svo sem ekki neitað að margt af þessu fólki var komið á efri ár þegar það lést og úr einhverju hlaut það að deyja - gætu sumir sagt.

En í ýmsum tilfellum er sagt að viðkomandi hafi dáið af  " náttúrulegum ástæðum. " Þá er átt við að aldur og hrörnun hafi smám saman leitt til dauða viðkomandi. Ekkert í því sambandi bendir sérstaklega á reykingar sem dauðavald eða að fólk hafi sérstaklega verið að gera í því að drepa sig.

Og þó að fólk sem ekki reykir geti vissulega dáið úr krabbameini, hefur það kannski ekki gert neitt afgerandi vitlaust til að fara með slíkum hætti - en það gerir reykingafólk. Það býður hættunni heim með því að reykja og dauði af völdum krabbameins í lungum eða hálsi er vondur endir á lífinu.

Nú eru áramót framundan og tilvalið fyrir reykingafólk að hefja nýtt ár í reyklausum anda - í eigin þágu og annarra.

Yul Brynner benti fólki á að varast reykingavítið - varast það víti sem skóp honum aldurtila. " Reykið ekki " sagði hann og nú í dag er hægt að segja með enn meiri sannfæringarkrafti við alla þá sem sjúga þennan óþverra sem tóbakið er, - takið ekki afstöðu gegn eigin heilsu, svíkið ekki skynsemi ykkar, horfist í augu við staðreyndirnar og reykið ekki !