Hryllingsópera heilbrigðismálanna !

 

 

Íslenska heilbrigðiskerfið þótti í eina tíð nokkuð gott. Það naut stuðnings meðal landsmanna og mikill meirihluti þjóðarinnar hefur jafnan viljað að þessi málaflokkur væri á verkefnaskrá ríkisins !

 

En sú tiltrú og sá stuðningur sem heilbrigðiskerfið bjó lengstum við af hálfu landsmanna hefur orðið fyrir ýmsum áföllum á síðari árum. Ýmsir telja að innan kerfisins hafi lengi starfað margir áhrifavaldar sem hafi í raun viljað það burt úr allri tilvist og kjósi að einkavæða það allt !

 

Margt bendir til að slíkar grunsemdir séu ekki úr lausu lofti gripnar. Sérgæskuöfl samfélagsins hafa lengi verið í sókn og viljað ná öllu undir sig sem hægt er. Þar er sýnilega engin hugsun um almannaheill í gangi!

 

Þar er að verki það sem kalla má beinharðan kapítalisma, sem beinist að því að arðræna sem mest ríki, sveitarfélög og almenning, án nokkurrar samfélagslegrar samvisku !

 

Allskyns einkavæðingarhugmyndir hafa á undanförnum árum grafið af miklum áhuga undan ríkisforsjá þessara mála svo að nú má segja að kerfið sé komið með tvö höfuð, annað ríkisrekið en hitt einkavætt !

 

Það getur víst enginn þjónað tveimur herrum svo að full trúmennska gildi í báðum tilfellum og ein skýringin á erfiðleikum heilbrigðiskerfisins felst líklega í misbrestum því viðvíkjandi. Það heyrist að minnsta kosti oft í almennri umræðu um heilbrigðismálin þegar fólk tjáir sig um þau, að þar séu áreiðanlega ekki allir trúir sem ættu þó að vera það !

 

Margir halda því blákalt fram, að starfsbreytingar meðal ráðherraliðsins við áframhald stjórnarsamstarfsins, hafi einkum og sér í lagi haft það að markmiði af hálfu valdamikilla aðila að losna við Svandísi Svavarsdóttur úr stól heilbrigðismálaráðherra !

 

Því er haldið fram í því sambandi að einkavæðingarsinnum meðal stjórnarliðsins hafi þótt Svandís vera að byggja upp aukna trú á ríkisforsjá þessara mála með skeleggri framgöngu sinni sem ráðherra málaflokksins og það hafi alls ekki mátt gera !

 

Menn geta haft sínar skoðanir á því máli, en staðreyndin varð þó sú að Svandís lét af þessu embætti þótt hún hefði almennt verið talin standa sig þar vel. Það kemur nokkuð undarlega fyrir í ljósi frammistöðunnar, nema einhverjir hafi ætlast til og vonað að hún stæði sig þar illa og fyrst hún gerði það ekki yrði hún skilyrðislaust að víkja !

 

Ekki verður heldur séð að hinn nýi ráðherra heilbrigðismálanna sé að koma fram með einhverjar afgerandi lausnir á málum þó að vandinn hafi síður en svo minnkað eða horfið. Forganga hans í heilbrigðis-málunum virðist satt að segja heldur slök og hefur hann stundum þótt standa sig betur. Margt virðist því hafa einmarkaða rás í þessum efnum !

 

Fólkið á gólfinu, almennt starfsfólk, sjúkraliðar og hjúkrunarfræðingar, það fólk bar lengstum hitann og þungann í Covid-stríðinu og er í eldlínunni í öllu því sem á heilbrigðiskerfinu hefur mætt. Það eru ekki endilega læknarnir sem þar hafa puðað mest, enda eru þeir af sumum nefndir aðallinn í kerfinu !

 

Samt munu ýmsir læknar hafa staðið sig býsna vel í baráttunni og jafnvel umfram það sem skyldan hefur boðið. Sem betur fer eru alltaf einhverjir einstaklingar sem bera af. Það hefur löngum bjargað miklu þó ekki sé endalaust hægt að krefjast fórnfýsi af sömu aðilunum !

 

En það hversu stór hluti starfandi lækna er trúr ríkiskerfi heilbrigðis-málanna veit trúlega enginn. Sumir hafa þó miklar samsæriskenningar á hraðbergi í þeim efnum og telja allflesta lækna núorðið halla undir einkavæðingu og einkarekstur !

 

Ekki skal neinn dómur á það lagður, en hitt er augljóst að kerfi sem nýtur ekki hollustu og stuðnings innan sinna vébanda, fær ekki staðist til lengdar. Það kemur að því að nógu mikið verður búið að grafa undan því til þess að það hrynji. Pólitísk ,,aðstoð“ í þeim efnum er svo auðvitað ekki til þess fallin að styrkja kerfið til áframhaldandi þjónustu við land og lýð !

 

Málið er því í sjálfu sér ekki flókið, þó að mörg öfl virðist vilja flækja það sem mest. En þar ráða oftast sérhagsmunasjónarmið beintengd við budduna og ótengd samfélagslegum hugsjónum almannaheilla !

 

Ef við ætlum að eiga hér heilbrigðiskerfi á heilbrigðum grundvelli, verður það að byggjast upp í þeim anda að allir sem hjá því starfa, og á vegum þess, sýni því hollustu og vinni því í hag. Í því hlýtur samfélagslegt öryggi okkar allra að liggja nú sem löngum fyrr !

 

Þeir sem settir eru yfir málaflokkinn hverju sinni þurfa því að hafa þá hugsjón til að bera að þjóna almenningi með styrkingu kerfisins en ekki sérgæskuöflum með niðurbroti þess !